126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı, Şirket bilançosunda gerçek değeri ile yer almamaktadır.

(1) seri no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Hesap Planı Açıklamaları” bölümünde, 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı için yapılan açıklamaya göre; bu hesapta, işletme tarafından üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerler izlenmektedir.

Şirketin 2020 yılı mali tablolarına göre, 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının borç bakiyesi dönem sonu itibariyle 879.626,90 TL’dir. Muhasebe kayıtlarından bu tutarın cari dönem öncesinden gelen ve Üsküdar Belediyesine verilen depozito ve teminatlar olduğu anlaşılmış ise de; Üsküdar Belediyesinin 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının incelenmesinde, Şirketten alınan depozito ve teminatlara ilişkin tutarın 2020 yılı dönem sonu itibariyle 180.573,93 TL olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla, Şirketin 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 699.052,97 TL tutarı kadar hatalıdır. Bu durum, Şirket varlıkları arasında önemli bir hesap grubu olan ticari alacaklarında, hata tutarı kadar eksiklik içerdiğini, yani bu tutar kadar geri alınacak bir bedelin olmadığını göstermektedir.

Hazır değerler hesap grubundan (100-Kasa Hesabı, 102-Bankalar Hesabı) yapılan nakit ve benzeri değer çıkışları ile 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabına borç kaydı yapılıyorsa, aktif dengesinin/denkliğinin bozulmaması gerekmektedir. Ancak, bahsi geçen 699.052,97 TL tutarındaki hata, bilançonun aktif dengesini bozmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen Şirket tarafından, düzeltme kaydının yapıldığı belirtilmiştir. Düzeltme kaydının incelenmesinde; 699.052,97 TL tutarında 681- Önceki Dönem Gider ve Zararları Hesabı borç (681.001-Önceki Dönem Kira Giderleri), 126- Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı alacak çalıştırılarak 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı borç kalanının 180.573,93 TL olması sağlanmıştır. Bu bakiye, 31.12.2020 tarihi itibariyle mali tablolarda yer alması gereken tutar açısından doğru bilgi içermektedir.

Ancak, bu kayıt ile şirket varlıklarına bir değer girişi olmamıştır. Yapılan düzeltme kaydı, önceki dönemlere ait olan kira giderlerinin bu dönemlerin mali tablolarına hata yada unutulma nedeni ile yansıtılmaması nedeniyle ortaya çıkan tutarların izlenmesi için yapılan bir kayıt olmuştur. Bu kayıt gereği 2021 yılı dönem sonunda 699.052,97 TL’nin 690-Dönem Karı veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılması söz konusu olacaktır.

Sonuç olarak, hazır değerler hesap grubundan (100-Kasa Hesabı, 102-Bankalar Hesabı) yapılan nakit ve benzeri değer çıkışları ile 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabına borç kaydı yapılıyorsa, benzer şekilde 126-Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydı yapıldığında da hazır değerler hesap grubuna nakit ve benzeri değer girişlerinin (borç kaydının) olması/yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle tespit konusu hataya ilişkin olarak, kanıtlayıcı belgeler (muhasebe kaydına esas belgeler) ile düzeltme kayıtlarının yapılması/desteklenmesi, yani en az hata tutarı kadar Şirket varlıklarına bir değer girişinin olması gerekmektedir.