Karar Künyesi
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde; “Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, avukatlara (49’uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İndaç Eden Avukat ve Saire ye Verilecek Ücreti Vekâleti Hakkında Kanun hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.” denilmektedir.
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümleri ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinde; “2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.” hükmü yer almaktadır
Yukarıda yer alan yasal düzenlemelerden görüleceği üzere; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde, 1389 sayılı Kanun'a atıf yapılmıştır. 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümleri ile atıflar” başlıklı 18'inci maddesi gereğince, 1389 sayılı Kanun'a yapılan atıflar 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye yapılmış sayılır. Diğer bir ifade ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre avukatlık ücreti dağıtımı 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ilgili hükümlerine göre yapılacaktır.
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin vekâlet ücretinin dağıtımına ilişkin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin 2 numaralı fıkrasında şu ifade yer almaktadır; “İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.
Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla,hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı (…)eşit olarak ödenir.
Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.
Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendin-deki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.” denilmektedir.
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de avukatlık vekalet ücretinin %55’i dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata, %40’ı hukuk birimindeki davayı takip etmeyen hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödeneceği ifade edilmiş ancak geriye kalan %5’lik kısmın nasıl dağıtılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak 08.07.2012 tarih ve 28347 sayılı Resmi Gazete’de Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır. Bu Yönetmelikle birlikte vekalet ücretinin %5’lik kısmının nasıl dağıtılacağına açıklık getirilmiştir.
Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Ödenecek vekalet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6’ncı maddesinde; “Emanet hesabında toplanan vekalet ücretleri, vekalet ücretinden yararlanacak kişilere yıllık tutarı; (10.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçmemek üzere, aşağıdaki şekilde dağıtılır:
Dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı eşit olarak ödenir.
Davanın takibi ve sonuçlandırılmasında birbiri ardına veya birlikte hizmeti geçenlere
(a) bendine göre ayrılan hisseler bu kişilerin hizmet ve karara tesir derecesine göre hukuk birim amiri tarafından paylaştırılır.
Dağıtımı yapılmayan %5’lik kısım muhasebe birimince Hazineye gelir kaydedilir.”
denilmektedir.
Yukarıda mevzuat hükümlerinde belirtildiği üzere; idare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretleri emanet hesabında toplanır. 333-Emanetler Hesabında toplanan vekalet ücreti yıllık olarak vekalet ücretinden yararlanacak kişilere mevzuatta belirtilen tutarı geçmemek üzere dağıtılır. Bu bağlamda; Vekalet ücretinin %55’i dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata, %40’ı hukuk birimindeki davayı takip etmeyen hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödenir. Geriye kalan %5’lik kısım da muhasebe birimince gelir kaydedilir.
İdarenin 2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 333-Emanetler hesabında 2016 yılı için toplanan 442.463,74TL’nin 22.123,19TL’si(%5’lik kısım), 2017 yılı için toplanan 473.555,24TL’nin 23.677,76TL’si(%5’lik kısım) ve 2018 yılı için toplanan 417.746,64TL’nin 20.887,33TL’sinin (%5’lik kısım) muhasebe birimince gelir kaydedilmediği görülmüştür. İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerin %95’inin avukatlara dağıtılması geriye kalan %5’lik kısmında muhasebe birimince gelir kaydedilmesi gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Avukatlık Vekalet Ücretinin %5’lik Kısmının Bütçeye Gelir Kaydedilmesi hususunda, Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükmü gereğince 2016-2017 ve 2018 yıllarına ait tahsil olunan vekalet ücretleri
%5’lik kısmı muhasebe birimince gelir kaydedilmiştir. Bundan sonraki yıllarda yönetmelik hükmüne uygun olarak %5’lik kısmı gelir kaydedilecektir.” denilmiştir.
Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda uygulama yapılacağı ifade edildiğinden bu aşamada önerilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.
BULGU 2: Yağmur Sularının Uzaklaştırılmasına İlişkin Harcamaların Büyükşehir Belediyesinden Tahsilatının Yapılmaması
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesi; “Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: … r) Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak. …” şeklindedir.
2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un Ek 5’inci maddesinde; “Bu Kanun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanır.” denilmektedir.
Aynı Kanun’un “Görev ve yetkiler” başlıklı 2’nci maddesi; “İSKİ' nin görev ve yetkileri şunlardır:
Kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak; kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek, …
Su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak, …”
“Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesi; “Yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesi, gerekli harcamalar ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirilir. Bu tesislerin yapılması veya işletilmesine ilişkin harcamalar tarifelere dahil edilemez.” şeklinde düzenlenmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7’nci maddesinin birinci fıkrasında büyükşehir belediyelerine verilen görevler açıkça sayılmıştır.
Buna göre, su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak büyükşehir belediyelerinin görevleri arasındadır. Belirtilen
maddenin ikinci fıkrasında ilçe belediyelerinin görevleri sayılmıştır. İlçe belediyelerinin görevleri arasında suyla veya yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili herhangi bir hususa yer verilmemiştir. Bu kapsamda su ve kanalizasyon hizmetlerinin tek merkezden yürütülmesi için büyükşehirlerde büyükşehir belediyesine bağlı su ve kanalizasyon idareleri kurulmuştur. Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, dere ıslahını yapmak gibi görevler buna paralel olarak büyükşehir belediyelerine verilmiştir. Buna göre bağlı idarelerin, yağmur suları ve dere ıslahı için yapılan harcamaları büyükşehir belediyelerinden tahsil etmesi gerekmektedir.
2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdarenin yağmur sularının uzaklaştırılması için 2016 yılında 59.558.096,71TL, 2017 yılında 31.886.022,91 TL ve 2018 yılında 42.349.913,80 TL olmak üzere toplam 133.794.033 TL’lik harcama yaptığı, bunun 36.867.932,51 TL’sini Büyükşehir Belediyesi ile mahsuplaştığı kalan 96.926.100,91TL’lik alacağı ise tahsil edemediği görülmüştür.
Bu itibarla; 96.926.100,91TL’lik alacağının tahsili için gerekli bütün yazışma, iş ve işlemlerin yapılması gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 7.maddesinin 1.fıkrasının Büyükşehir Belediyesine verilen görevler arasında yer alan yağmur suları ve dere ıslahı için yapılan harcamaların Büyükşehir Belediyesine tarafımıza ödeme hususu bildirilmiştir.” denilmiştir.
Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda uygulama yapılacağı ifade edildiğinden bu aşamada önerilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.