Karar Künyesi
Kurumun bazı mali işlemlerinin mahiyetlerine uygun hesaplara kaydedilmediği ve bazı mali işlemler için kullanılması gereken hesaplara herhangi bir kayıt yapılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 1 inci maddesinde hesap ve kayıt düzeninde tekdüzenin sağlanması, faaliyetlerin ve işlemlerin gerçek mahiyetlerine uygun olarak muhasebeleştirilmesi ve Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde belirtilen standartlara uygun hazırlanması gibi amaçlara yer verilmiştir.
Aynı yönetmelikte muhasebe kayıt düzeninin ve hesapların işleyişi açıklanarak, muhasebe sisteminin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanmasına ve yayımlanmasına ilişkin usul, esas, ilke ve standartlar belirlenmiştir.
Yapılan incelemede, mali tablolarda yer alan bazı hesapların, anılan Yönetmelik’te belirtilen kayıt düzeni ve hesapların işleyişine ilişkin düzenlemelere aykırı muhasebeleştirildiği tespit edilmiş olup bu tespitler şunlardır:
Kurumun Kendi Banka Hesapları Arasındaki Aktarmalarda 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı İle 103 Verilen Çekler Ve Gönderme Emirleri Hesabının Kullanılmaması
Kurumun muhasebe kayıtlarının incelenmesi sonucunda, banka hesapları arasındaki para aktarımlarında 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı ile 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102 Banka Hesabı ile ilgili “Hesabın işleyişi” başlıklı 57 nci maddesinde 102 Banka Hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtlarının nasıl yapılacağı gösterilmiştir. Yönetmelik’in 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 58 inci maddesinde ise bu hesabın, kurumun bankadan çekle veya gönderme emri ile gerçekleştireceği ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılacağı, yine aynı Yönetmelik’in 108 Diğer Hazır Değerler Hesabını düzenleyen “Hesabın niteliği” başlıklı 70 inci maddesinde de bu hesabın, hazır değerler hesap grubunda sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibariyle bu grupta izlenmesi gereken diğer değerlerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir. “Hesabın işleyişi” başlıklı 60 ıncı maddesinde ise, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtlarının nasıl yapılacağı gösterilmiştir. Buna göre, muhasebe birimlerine ait ulusal para birimi cinsinden banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatların 108 Diğer Hazır Değerler Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde, muhasebe birimlerine ait banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenlerin 108 Diğer Hazır Değerler Hesabına ve 102 Banka Hesabına alacak, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına ve 102 Banka Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı ve 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı kullanılmaksızın 102 Banka Hesabı karşılıklı çalışarak hesaplar arası aktarma yapıldığı görülmüştür.
Sonuç olarak; banka hesapları arasındaki aktarmalarda 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı ve 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının kullanılması gerekmektedir.
Aynı Yıl İçinde Nakden veya Mahsuben Tahsil Edilen Gelirlerden Yılı İçinde İade Edilenlerin Giderleştirilmesi
Yılı içinde nakden veya mahsuben yapılan tahsilatlardan aynı yıl içerisinde mevzuatı gereğince yapılan ret ve iadelere ilişkin tutarların 630 Giderler hesabına kaydedildiği görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “600 Gelirler hesabı”nın işleyişinin düzenlediği 369 uncu maddesinde; tahsil edilen tahakkuksuz bütçe gelirlerinden, fazla ve yersiz tahsil edilmesi dolayısıyla yapılan iade tutarları bir taraftan bu hesaba (yılı geçtikten sonra 630-Giderler Hesabına) borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedileceği düzenlenmiştir.
Mali tablolar ve yevmiye kayıtları üzerinden yapılan incelemeler neticesinde; Belediye tarafından aynı yıl içinde nakden veya mahsuben tahsil edilen gelirlerden, 2020 mali yılı içerisinde iade edilen tutarların 600 Gelirler hesabı borçlandırılarak muhasebeleştirilmesi gerekirken 630 Giderler hesabının borçlandırılması suretiyle muhasebeleştirildiği görülmüştür.
İdarenin gerçekleştirdiği bu işlem sonucunda 600 Gelirler ve 630 Giderler Hesaplarının 498.910,02 TL fazla görünmesine neden olunmuştur.
Verilen Nakdi Teminatların Vade Yapısına Uygun Muhasebeleştirilmemesi
Bir yıldan uzun vadeli nakdi teminat niteliğinde olan Elektrik, su vb. abonelik işlemleri için yatırılan güvence bedellerinin, kısa vadeli nakdi teminatların izlendiği 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edildiği görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 168 inci maddesinde, 226 Verilen Depozito ve Teminatlar hesabının kamu idarelerince, bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak diğer kamu idareleri veya kişilere bir yıldan daha uzun süreli verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmektedir.
Yapılan incelemede, elektrik, su vb. abonelik işlemleri için yatırılan güvence bedellerinin bir yıldan uzun vadeli olması nedeniyle 226 Verilen Depozito ve Teminatlar
Hesabında takip edilmesi gerekirken 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edildiği görülmüştür.
Sonuç olarak; bir yıldan uzun süreli olarak verilen teminatların vade yapısına uygun olarak 226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna Ödenecek Ek Karşılık Primlerinin İlgili Hesapta Muhasebeleştirilmemesi
Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenecek ek karşılık primi yükümlülüklerinin 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı’nda izlenmediği tespit edilmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı 81 inci maddesinin (h) bendinde; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılara bağlanan veya bağlanacak vazife malûllük aylıkları ile bunların hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylıklarının karşılığı olmak üzere, bu kapsamdaki sigortalılar için kamu idarelerinin bütçelerinden ayrılan sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödeneklerinin % 20’si oranında ek karşılık primi alınacağı, ayrılan ek karşılık priminin tamamı kurum bütçelerinin yetkili makamlarca onaylanarak yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşlarından itibaren altı ay içinde ve aylık eşit taksitlerle ödeneceği hükmü bulunmaktadır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına dair “Hesabın niteliği” başlıklı
278 inci maddesinde bu hesabın, kanuni süresi içerisinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin erteleme veya taksitlendirme vadesinin bir yılı aşmayan kısımlarının izlenmesi için kullanılacağı belirlenmiştir.
Yapılan incelemede, 2020 yılı Şubat ayı içerisinde tahakkuku gerçekleştirilerek altı eşit taksitle ödenmesi gereken ek karşılık primi ödemelerinin tahakkuk ayını müteakip aylarda ödenecek olan kısımlarının taksitlendirilmiş bir yükümlülük niteliğinde olduğu ancak bu tutarların 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlenmediği, taksit tutarları ödendiğinde 630 Giderler hesabına kaydedilerek giderleştirildiği görülmüştür.
368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlenmeyen taksit tutarı toplamının 555.965,94 TL olduğu tespit edilmiştir.