Artuklu, Midyat ve Nusaybin hallerindeki toplam işyeri sayılarının Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’te belirtilen asgari işyeri sayısı şartını taşımadığı, söz konusu toptancı hallerinde hal zabıtası görevlendirilmediği görülmüştür.

Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’in;

“Toptancı halinin kurulması ve sınıflandırılması” başlıklı 5’inci maddesinde; toptancı hallerinin imar planında belirlenmiş alanlarda, Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde belirtilen asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde, belediye sınırı ve mücavir alanları içinde belediyeler, büyükşehir belediye sınırı ve mücavir alanları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulacağı,

“Toptancı halinde bulunması gereken hizmet tesisleri ve özellikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde ise toptancı hallerinde toplam işyeri sayısının otuzdan az olamayacağı İfade edilmiştir.

Yönetmeliğin “Hal zabıtası” başlıklı 22’nci maddesinde ise; belediye toptancı hallerinde hal yöneticisine bağlı olarak, münhasıran toptancı hali ve bu çerçevedeki denetim hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla istihdam edilmek üzere, küçük toptancı hallerinde üç, orta toptancı hallerinde on beş, büyük toptancı hallerinde ise otuz kişiden az olmamak üzere hal zabıtası görevlendirilmek zorunda olduğu, toptancı halinde görevlendirilecek zabıtaların görev sürelerinin altı aydan az olamayacağı ve bu kişilerin toptancı halinde görev

yaptıkları sürece belediyenin diğer işlerinde çalıştırılamayacakları hüküm altına alınmıştır.

Yönetmeliğin “Denetim” başlıklı 23’üncü maddesinde de, hal zabıtalarının Yönetmelik hükümleri çerçevesinde toptancı hali içinde gerekli denetim ve uygulamaları yapmakla görevli ve yetkili olduğu belirtilmiştir.

Yönetmeliğin yukarıdaki düzenlemeleri çerçevesinde değerlendirildiğinde; Artuklu, Midyat ve Nusaybin hallerinin, toptancı hallerinde bulunması gereken hizmet tesisleri ve özellikleri bakımından Yönetmelikte aranan şartları tam olarak taşımadığı, belediyenin söz konusu toptancı hallerinde hal zabıtası görevlendirmeyerek Yönetmeliğin kendisine verdiği denetim görevini yerine getirmediği ve yetkilerini kullanmadığı anlaşılmıştır.

Kamu idaresi cevabında; “Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmeliğin "Hal Zabıtası" başlıklı 22. maddesinde; Belediye toptancı hallerinde hal yöneticisine bağlı olarak, münhasıran toptancı hali ve bu çerçevedeki denetim hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla istihdam edilmek üzere, küçük toptancı hallerinde üç, orta toptancı hallerinde on beş, büyük toptancı hallerinde ise otuz kişiden az olmamak üzere Hal Zabıtası görevlendirilmek zorunda olduğu, toptancı halinde görevlendirilecek Zabıtaların görev sürelerinin altı aydan az olamayacağı ve bu kişilerin toptancı halinde görev yaptıkları sürece belediyenin diğer işlerinde çalıştırılamayacakları hüküm altına alınmıştır.

Yönetmeliğin "Denetim" başlıklı 23. maddesinde ise Hal Zabıtalarının yönetmelik hükümleri çerçevesinde toptancı hali içinde gerekli denetim ve uygulamaları yapmakla görevli ve yetkili olduğu belirtilmiştir.

İlgili Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, ilimiz ilçelerinden Artuklu, Kızıltepe, Midyat ilçe hallerine günlük rutin denetimlerin yapılabilmesi için personel görevlendirilmiş olup, Nusaybin ilçemizde ise Zabıta Birimi henüz konumlanmadığından zabıta personeli görevlendirilememiştir. Konumlanma gerçekleştiği anda da bu ilçemizde Hal Zabıtası görevlendirecektir. İlimizin diğer ilçeleri olan Mazıdağı, Derik, Savur, Ömerli, Dargeçit ve Yeşilli ilçelerimizde ise sebze ve meyve toptancı halleri bulunmadığından Hal Zabıtası görevlendirilmemektedir.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak bulguda ifade edildiği üzere; Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’te yer alan düzenlemeler gereği toptancı halleri, imar

planlarında belirlenmiş alanlarda ve Yönetmelik’in 9’uncu maddesinde belirtilen asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde, toplam işyeri sayısı otuzdan az olamayacak şekilde kurulabilecek olup toptancı hallerinde hal yöneticisine bağlı olarak denetim hizmetlerini yerine getirmek üzere yeterli sayıda hal zabıtası görevlendirilmesi gerekmektedir. İdarece; toptancı hallerinin Yönetmelik’te belirtilen asgari şartları taşımamasına ilişkin bulgu konusu hususa cevap verilmemiş, Artuklu, Kızıltepe ve Midyat toptancı hallerine zabıta personeli görevlendirildiği, Nusaybin ilçesine ise zabıta biriminin kurulmasını müteakip görevlendirileceği ifade edilmiştir.

Belediyenin, toptancı hallerinde bulunması gereken hizmet tesisleri ve özellikleri bakımından Yönetmelik’te aranan şartları tam olarak taşımadığı açık olan Artuklu, Midyat ve Nusaybin toptancı hallerini Yönetmelik’e uygun hale getirmesi, mevcut toptancı hallerine Yönetmelik’te belirlenen sayıdan az olmamak üzere zabıta personeli görevlendirerek denetim görevini eksiksiz sağlaması gerekmektedir.