Sermayesinin tamamı İdareye ait Ebton İnşaat, Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin finansal tablosunda kayıtlı sermaye tutarı ile Belediye bilançosundaki 241 Mal ve Hizmet

Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabındaki tutarın örtüşmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabını açıklayan 181’inci maddesinde, bu hesabın mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yönetmelik’in “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 182’inci maddesinde, mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştiraklerin gerçeğe uygun değeri ile bu hesaba kaydedileceği ve sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların, mal ve hizmet üreten ilgili kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılıklı olarak yer alan tutarlara eşit olması gerektiği belirtilmiştir.

Yine Yönetmelik’in devam eden 183’üncü maddesinde ise, 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına hangi durumlarda borç ve alacak kaydı yapılacağı düzenlenmiş olup; nakden verilen sermayenin bir taraftan bu hesaba borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedileceği, duran varlıklar içinde yer alan taşınır ve taşınmaz mallardan sermayeye eklenmek amacıyla mal ve hizmet üreten kuruluşlara verilenlerin, bir taraftan net değeri bu hesaba, ayrılan amortisman tutarı ilgili amortisman hesabına borç, varlığın kayıtlı değeri ise ilgili duran varlık hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Ebton İnşaat, Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin sermaye artırım kararları ve tarihleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 10: Belediye Şirketinin Sermaye Artırımları

(*) Şirketin sermayesinde 02.02.2017 tarih ve 10 sayılı Belediye Meclisi kararı ile 2 Milyon TL nakdi artışa gidilmiş ancak 5 Milyon TL’ye çıkarılan Sermaye’nin şirket yönetimince tescili yapılmamış; Belediye tarafından şirkete gönderilen 2 Milyon TL Şirketin 331 Ortaklara Borçlar Hesabında Sermaye Hesabına mahsuben geçici olarak bekletilmektedir. 07.01.2020 tarih, 06 sayılı Belediye Meclisi kararı ile ayni olarak hazır beton tesisinin sermayeye ilave edilmesi, yine 6.10.2022 tarih ve 58 sayılı Belediye Meclisi kararı ile ayni sermaye artışına gidilmiş olup, ayni olarak sermayeye ilave edilen taşınmazların bedel tespitlerine ilişkin mahkeme kararları kesinleşmediğinden sermaye artışlarının tescili henüz yapılmamıştır.

Yukarıdaki tabloda yer alan 02.02.2017 Tarih 10 Sayılı Meclis Kararı ile Şirketin bilançosu ve Belediyenin mali tabloları üzerinden yapılan incelemeler neticesinde, 2022 yılı kesin hesap cetvelinde Belediyenin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının borç kalanının 5.000.000 TL olduğu, Belediye şirketinden alınan 31.12.2022 tarihine ait bilançosunda ise şirketin sermayesinin 3.000.000 TL olduğu görülmüştür.

Belediye şirketinin sermayesi ile Belediyenin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı arasında 2.000.000 TL fark tespit edilmiştir. Bu farkın sebebinin 02/02/2017 Tarih 10 Sayılı Belediye Meclisi kararı ile yapılan 2.000.000 TL nakdi sermaye artırımının belediye şirketi tarafından sermaye artırımı olarak değil ortaklara borçlar hesabında izlenmesinden kaynaklandığı, yine Belediye Meclisinin 7.01.2020 tarih ve 06 sayılı kararı ile 6.10.2022 tarih ve 58 sayılı kararı uyarınca aynî sermaye artışlarına gidildiği ancak aynî sermaye artışına gidilen taşınmazların bedel tespitlerine ilişkin mahkeme kararları kesinleşmediğinden sermaye artışlarının henüz tescil edilmediği anlaşılmıştır.

Neticede, Belediyeye ait şirket ile Belediyenin mali tabloları arasındaki farklılık, mali tabloların gerçeği yansıtmamasına yol açarak Belediyenin şirketi üzerindeki sermaye payının takibini zorlaştırdığından söz konusu tescil işlemlerinin bir an önce yapılarak hesapların düzeltilmesi yönünde gerekli çalışmanın yapılması gerekmektedir.