Kamu İdaresi tarafından emlak vergisinin takibine ilişkin etkin bir kontrol mekanizması kurulmaması nedeniyle emlak vergisine tabi tutulmayan taşınmazlar bulunduğu ve mevcut mükelleflere eksik vergi tahakkuk ettirildiği görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun Birinci Kısmının “Mevzu” başlıklı 1’inci maddesinde ülke sınırları içinde bulunan binaların anılan Kanun hükümlerine göre bina vergisine tabi olduğu belirtilmiş olup söz konusu kısımda mükellefiyet ve muafiyetlere ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Verginin matrahı olan vergi değerinin hesabı ise Kanun’un 29’uncu maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda 1319 sayılı Kanun’un “Daimi Muaflıklar” başlıklı 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinde organize sanayi bölgesinde yer alan binaların kiraya verilmemek şartı ile muaf olduğu; “Nispet” başlıklı 8’inci maddesinde ise gelirleri münhasıran Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) alınan aylıklardan ibaret bulunanlar ile hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması halinde verginin sıfır oranlı olarak uygulanacağı ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca emlak vergisinin Kanun’a uygun bir şekilde tahakkuk ettirilebilmesini teminen Kamu İdaresi gelir biriminin, İlçe sınırları içerisinde bulunan binaların tespitine yönelik olarak etkin bir kontrol mekanizması oluşturması ve beyan edilen matrah bilgileri ile muafiyet hallerine ilişkin gerekli incelemeleri gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Kamu kurum ve kuruluşları ile Kamu İdaresinden alınan bilgiler esas alınarak yapılan sorgulamalar neticesinde;

• Yapı kayıt belgesi almış bazı yapılara ilişkin emlak vergisinin tahakkuk ettirilmediği veya eksik tahakkuk ettirildiği,

• Organize sanayi bölgesinde olup kiraya verilmiş binalar için muafiyet uygulamasının sona erdirilmediği,

• Sıfır oranlı emlak vergisi uygulanan bazı emeklilerin sigortalılık kaydı bulunmasına rağmen muafiyet hükümlerinden yararlanmaya devam ettirildiği,

• İdarenin İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından tespit edilen ruhsatsız yapılara ilişkinin bilgilerin, gelir birimine aktarılmaması nedeniyle tespit konusu binaların vergi konusu

  edilmediği,

• Kamu kurumlarının gerçekleştirmiş olduğu kamulaştırma işlemlerinin takip edilmemesi nedeniyle cezalı emlak vergisinin tarh edilmediği,

• Alışveriş merkezinde yer alan sinemanın vergi değerinin hesabında işyerlerine ilişkin metrekare normal inşaat maliyetlerinin esas alındığı ve

• Söz konusu alışveriş merkezinde yer alan otopark alanının, ortak kullanıma tabi olmasına rağmen diğer alanların vergi değeri hesabına dahil edilmediği tespit edilmiştir.

Söz konusu durum, gelir biriminde etkin bir takip, tetkik ve araştırma mekanizmasının kurulmamasından kaynaklanmaktadır.

Kamu İdaresi cevabında, bulguya istinaden ilgili kişiler nezdinde tahakkuk ve tahsilat işlemlerine başlandığı ifade edilmişse de emlak vergisinin takibine ilişkin etkin bir kontrol ve araştırma mekanizması kurulması; Kurum ile birimlerden temin edilecek bilgilere binaen zamanaşımı hülümleri dahilinde söz konusu emlak vergilerinin takip ve tahsil edilmesi gerekmektedir.

Emlak vergisine ilişkin işlemlerin mevzuata uygun yürütülmesi ve gelirlerin artırılmasını teminen gelir biriminin çalışmalarını, diğer kamu idareleri ve Belediyenin ilgili birimleri ile koordineli bir şekilde yerine getirmesi gerekmektedir.