İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığınca ihalesi yapılan “Çağrı Merkezi Hizmet Alımı İşi”ne ait ihale işlem dosyalarının incelenmesinde;

1. Birim fiyat teklif cetvelinin hatalı düzenlendiği,

2. Yüklenici tarafından çalıştırılan personelin ücret bordrolarında gösterilen ödenecek tutar ile banka ödeme listesi arasında uyumsuzluk olduğu,

görülmüştür.

1. Söz konusu hizmet alım işi, 4734 sayılı Kanun'un 21'inci maddesine göre pazarlık usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle 28.09.2020 tarihinde ihale edilmiştir. 23.09.2020 tarihinde işin birim fiyat sözleşmesi imzalanmıştır.

   İşe ait ihale dosyalarının incelenmesinde, yaklaşık maliyette ve aynı zamanda birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemi listelerine yer verilmemiştir.

   İhale dokümanı içinde yer alan Teknik Şartnamede alınacak hizmet işinin mahiyeti ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Teknik Şartnameye göre, İletişim Merkezi'nde 1 takım lideri ve 13 iletişim merkezi temsilcisi çalışacak olup takım liderine asgari ücretin %50 fazlası ile 22,06

   
   

   TL yemek ve yol gideri ödenecektir. İletişim merkezi temsilcilerine ise asgari ücretin %40 fazlası ile 22,06 TL yemek ve yol gideri ödenecektir.

   Görüldüğü üzere, Teknik Şartnamede alınacak hizmet işinde çalıştırılacak personel maliyetleri açık bir şekilde tanımlanmıştır. Buna rağmen, Teknik Şartnamedeki bu bilgiler ayrı ayrı iş kalemi haline getirilerek idare tarafından Birim Fiyat Teklif Cetveli düzenlenmemiştir.

   4735 sayılı kanunun 6'ncı maddesinde mal ve hizmet alımlarında; idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kalemi miktarı esas alınarak birim fiyat sözleşme düzenleneceği belirtilmiştir. Birim fiyat teklifi cetveli standart formu dipnotunda; teklif cetvelindeki her bir iş kalemi için bedel teklif edileceği bildirilmiştir. Ayrıca Birim Fiyat Teklif cetvelinde iş kaleminin adı ve açıklaması, birim ve miktar sütunlarını içerecek şekilde işçilik maliyetleri ve diğer iş kalemleri için ayrı ayrı satırlarının açıldığı görülmektedir.

   Yukardaki açıklamalara göre, ihale dokümanı içinde yer alan Birim Fiyat Teklif Cetvelinin mevzuata aykırı olarak hazırlamasından dolayı işin devamı sırasında meydana gelen iş artış/eksiliş tutarını doğrudan etkilemiş olmaktadır.

   Sözleşmenin uygulaması sırasında takım liderinin işten ayrılması sonucu iş eksilişi oluşmuş, takım lideri pozisyonu için hakediş kapsamında hangi tutarın ödenmeyeceği, işin hatalı ihale edilmesi nedeniyle sorun teşkil etmiştir.

   Kamu idaresi cevabında; yorum karmaşası yaşanması nedeniyle bu durumun ortaya çıktığı ve daha sonradan yapılan 2021 yılı ihalesinde ayrı ayrı iş kalemi olarak düzenlendiği ifade edilmiştir.

   Söz konusu hizmet alım işinde birim fiyat sözleşme imzalanmış ancak birim fiyat iş kalemlerine yer verilmeksizin tek kalem üzerinden adeta götürü bedel teklif alınmıştır. Halbuki götürü bedel sözleşme ile birim fiyat sözleşmenin şartları farklıdır. Teknik şartnamede iki pozisyonda personel çalıştırılacağı bellidir. Dolayısıyla tek pozisyon personel varmış gibi ihale yapılmıştır. İş eksilişi oluştuğunda maliyet kalemleri yol gösterici olabilir ama kesinlikle bu yeterli değildir. Asıl isteklilerin teklif birim fiyatları gereklidir. Çünkü bu maliyet unsurları yüklenicinin işçisine ödemesi zorunlu olan maaş unsurlarını götermektedir. Yani idarenin ödeyeceği hakedişlerle ilgisi yoktur. Dolayısyla iş eksilişinde hakediş tutarı ne miktarda olacağı yüklenicinin işçiye ödeyeciği tutarla ilgisi olmadığından bu durumda iş eksilişi için yapılan kesinti kesinlik arzetmeyecektir.

   Yukarıda belirtilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; hizmet işleri ihalelerine ait Birim Fiyat Teklif Cetveli hazırlanmasında mevzuata uygun işlemlerin yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.

   
   

2. Sözleşme eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 38'inci maddesinde kontrol teşkilatının yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları ivedilikle değerlendirmekle yükümlü olduğu belirtilmiştir.

Ayrıca İdare tarafından bordroların ve ücret ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde ücret ve yan ödemelerin eksik ödendiğinin veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya bağlanmasının sağlanacağı ve bu bordroların hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderileceği aynı zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesileceği ifade edilmiştir.

İşe ait hakediş dosyalarının incelenmesinde, çalıştırılan personele ait bordroların sözleşmeye uygun olarak hazırlandığı ancak bordrolarda gösterilen çalışanlara ödenecek tutarlar ile banka maaş listelerinin uyuşmadığı görülmüştür. Sözleşme hükümleri uyarınca idare, yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenmesinden yükümlüdür. İşçi ücretlerinin tam ve zamanında ödenmesi, sözleşmeye göre hazırlamış bordrolar ile bu bordrolar esas alınarak hazırlanmış olan banka maaş ödeme listesi ile sağlanacaktır.