İdarenin 102-Banka Hesabının alacak tutarı ile 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç tutarı birbirine eşit değildir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “102 Banka Hesabı” başlıklı 55’inci maddesinde, bu hesabın; kurum adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya takas için verilen çeklerden, takas işlemi tamamlananlar ile düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ilgililerine ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının kaydı için kullanılacağı belirtilmiştir. Aynı Yönetmelik’in hesabın işleyişini düzenleyen 57’nci maddesine göre de bankaca kuruma gönderilen banka hesap özet cetvelleri ile ödendiği veya ilgili yerlere

gönderildiği bildirilen çek veya gönderme emri tutarlarının bu hesaba alacak, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Yönetmelik’in “103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-)” başlıklı 58’inci maddesinde, bu hesabın; kurumun bankadan çekle veya gönderme emri ile yaptıracakları ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir. Söz konusu Yönetmelik’in hesabın işleyişini anlatan 60’ıncı maddesinde ise düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden, muhasebe birimlerine gönderilen banka hesap özet cetvelleriyle, bankaca hak sahiplerine ödendiği veya ilgili yerlere gönderildiği bildirilen paraların bu hesaba borç, 102- Banka Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, İdarenin banka hesabından çıkış yapılabilmesi için çek veya gönderme emri düzenlenmesi gerektiği açıktır. Bir başka deyişle 102-Banka Hesabına yapılan alacak kaydı tutarında 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç kaydı çalışmalıdır. Bunun sonucunda da 102-Banka Hesabının alacak toplamı ile 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç toplamının birbirine eşit olması gerekmektedir.

İdarenin 2020 yılı kesin mizanının incelenmesi neticesinde, 102-Banka Hesabının alacak tutarı ile 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç tutarının birbiri ile uyumlu olmadığı görülmüştür. Şöyle ki: 102- Banka Hesabına 786.693.518,19 TL tutarında alacak kaydı girilmesine karşın, 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına 835.533.415,53 TL tutarında borç kaydı girilmiştir.

Denetim tespiti sonrasında İdare tarafından; bulguda belirtilen hatanın muhasebe sisteminin farklı hesap kodu atmış olması ve yine sehven Halkbank ve Ziraat Bankası hesap kodunda farklı hesapların çalışması sonucu oluştuğu, bundan sonraki dönemlerde konunun takip edileceği ifade edilmiştir.

Netice itibariyle, 102-Banka Hesabının alacak toplamı ile 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç toplamının birbirine eşit olmaması nedeniyle, İdarenin 2020 yılı mali tablolarında ilgili hesaplarda hatalı tutarlar oluşmuştur.