İhale Kanunu kapsamındaki yapım işlerinde, ödenen ek fiyat farkları ile sözleşme bedeli artan ihalelerdeki bütün riskler (all risk) sigortalarının artış tutarını kapsayacak şekilde güncellenmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki idarelerin, bu Kanuna göre sözleşmeye bağladıkları yapım işlerinde uygulayacakları genel esasların belirlendiği Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “ İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin ilk fıkrasında:

“Yüklenici, işyerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu yapım işinin korunmasından 43 üncü madde hükümleri dikkate alınmak şartı ile işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sorumludur. Bu sebeple yüklenici, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 9 uncu maddesi hükümleri dahilinde; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı “inşaat sigortası (bütün riskler)”, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise yürürlükteki İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Genel Şartları çerçevesinde kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.”

Denilmekte ve devamında yer alan ikinci fıkrasında ise:

“Sigortaya esas alınacak bedeller, işin kendisi için sözleşme bedeli, her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedellerdir. Ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dahil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılması zorunludur.”

Hükmü yer almaktadır. Buna göre, 4734 sayılı Kanun’a göre ihale edilen ve sözleşmeye bağlanan yapım işleri için yüklenici, sözleşme konusu yapım işinin korunması amacıyla işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre için bahsedilen risklere karşı “inşaat

sigortası (bütün riskler)” yaptırmak zorundadır. Sigortaya esas alınacak bedel ise, işin kendisi için sözleşme bedeli olup işin yapımında hakkediş tahakkuk tutarının, fiyat farkları da dahil, poliçedeki sigorta bedeli aşması durumunda zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması zorunludur.

Diğer taraftan, ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 5 ve 6’ncı maddeleri ile mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde belirli şartların varlığı göz önüne alınarak 01.07.2021 tarihinden sonra gerçekleştirilen kısımlar için işin sözleşmesinde öngörülmese de ek fiyat farkı verilmesi kararlaştırılmıştır.

Söz konusu maddeler ile verilen ek fiyat farklarının uygulanmasına ilişkin tereddütleri gidermeye ise Kamu İhale Kurumu yetkili kılınmıştır. Bu kapsamda 24.03.2022 tarih ve 2022/019 No.lu Kamu İhale Kurulu Kararının onuncu kısmında, yapım işleri genel şartnamesinin 9’uncu maddesinin ikinci fıkrası göz önüne alınarak, ek fiyat farkı olarak ödenecek bedelden kaynaklanan hakkedişlerdeki artış tutarı için de sigorta bedelinin arttırılması gerektiği belirtilmiştir.

Ancak, İdarenin yapım işlerine ait iş ve işlemlerin incelenmesi neticesinde, 4735 sayılı Kanun’un Geçici 5 ve Geçici 6’ncı maddesi kapsamında ek fiyat farkı ödemesi yapılan 2020/691222 ve 2021/307589 ihale kayıt numaralı yapım işleri alımlarında güvence tutarının artan meblağı kapsayacak şekilde güncellenmediği görülmüştür.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, yapılmakta olan yapım işlerine ait işin başında müteahhit tarafından sözleşme bedeli tutarı kadar yaptırılarak idareye sunulan all risk sigorta poliçesindeki tutarın, işin yapılması sırasında fiyat farkları dahil ödenen hakkediş tutarını karşılamaması halinde zeyilname ile poliçe bedelinin artış tutarı kadar güncellemesi gerekmektedir.