İstihdam edilen işçiler için ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve bazı kıdem tazminatı ödemelerinin 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesapları kullanılmadan yapıldığı görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ihtiyatlılık kavramı, “Muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır. Faaliyet sonucunu değiştirmeye yönelik olarak gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık ayrılamaz.” şeklinde tanımlanmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 281 ve 330’uncu maddelerinde 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının niteliği ile ilgili olarak; bu hesapların, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları ile uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 372 ve 472 nolu hesapların işleyişlerinin açıklandığı 282 ve 331’inci maddelerine göre; faaliyet dönemi sonlarında dönem sonu işlemleri yapılırken çalışan işçiler için yıllık kıdem tazminatları hesaplanarak uzun vadede ödenecek kıdem tazminatı tutarları 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilmelidir. Ayrıca yılsonlarında vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarları 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç kaydedilmelidir. Tazminatların ödenmesi durumda ise 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç, ödemenin şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilmelidir.

Kıdem tazminatlarıyla ilgili yapılan çalışmada; bir kısım kıdem tazminatı ödemesinin ayrılan karşılıklardan yapılmadığı görülmüştür. Yıl içerisinde yapılan kıdem tazminatı ödemelerinin toplam tutarı 887.455,44 TL’dir. 372 nolu hesap ilişkilendirilerek yapılan kıdem tazminatı ödemelerinin tutarı 602.406,47 TL’dir. 285.048,97 TL tutarındaki kıdem tazminatı ödemesi ise 372 nolu hesap kullanılmadan doğrudan 630 nolu hesap kullanılarak yapılmıştır. Bu nedenle Belediyenin yıl sonu mali tablolarında 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının alacak bakiyesi ve 630 Giderler Hesabının borç bakiyesi olması gerekenden 285.048,97 TL fazla görünmektedir.

Ayrıca 2018 yıl sonunda, işçilerin kıdem tazminatları için herhangi bir karşılık ayrılmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemiz yılsonlarında işçi kıdem tazminatları ile ilgili

olarak bir sonraki yılda ne kadar işçinin tazminata hak kazanacağını ve hangi tutarda tazminat alacaklarını 372-472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarını kullanarak takip etmektedir. Bulgu konusu olan 285.48,97-TL tutarlı farkın kaynağı incelendiğinde 155.127,29-TL tutarının mahkemesi sonuçlanan işçi alacakları icra dosyaları olduğu anlaşılmıştır. Mahkeme kararına istinaden yapılan kapanan belediye personellerine yönelik bir ödeme olması sebebi ile bu ödemelerde 630 Gider Hesabı kodu kullanılmıştır. Kalan 129.921,68-TL tutarlı farkın taşeron personel için ödenen kıdem tazminatı karşılığı olduğu görülmüştür. 696 sayılı KHK ile Belediyemize bağlı alt taşeron firmalarda çalışan personeller 02.04.2018 tarihi itibariyle belediye şirketi Pamukkale Personel AŞ’ne işçi statüsünde geçiş yapmışlardır.31 Aralık 2018 tarihine kadar 696 sayılı KHK süreci öncesindeki gibi 6552 sayılı Kanunun 8 inci maddesine istinaden kıdem tazminatları asıl işveren olan idaremizce ödenmiştir. 02.04.2018-31.12.2018 tarihleri arasında geçiş süreci olduğu için bu dönemde kıdem tazminatları idaremizce sehven 630 Gider Hesabı kullanılarak yapılmıştır. 01.01.2019 tarihi itibari ile idaremizce kıdem tazminatlarını Pamukkale Personel A.Ş.’nin ödemesi uygun görülmüş olup, böylelikle taşeron personele yönelik kıdem tazminatı ödemesi yapılmayacaktır. İşçilere yönelik kıdem tazminatları ödemlerinde 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının kullanılmasına hassasiyetle devam edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu muhasebesinin ihtiyatlılık ilkesine göre; kurumlar muhasebe uygulamalarında muhtemel risk ve olaylara karşı ilgili yönetmeliklerde belirtilen durumlarda karşılık ayırmak durumundadır. Bu karşılık ayırma aynı zamanda kamu idaresinin üreteceği mali tabloların doğru ve tam veri üretmek suretiyle kurumun mali durumunu gerçek ölçüde göstermek bakımından gereklidir.

Belediye bünyesinde çalışan 4857 sayılı İş Kanununa tabi işçiler ile 6552 sayılı Kanun sonrası hizmet alım ihaleleri kapsamında çalışan işçiler için kıdem yılları esas alınarak idare tarafından faaliyet dönemi ve sonraki dönemler olmak üzere vadelerine göre ayrılarak ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarlarının “372 Kıdem Tazminatları Karşılıkları Hesabı” ve “472 Kıdem Tazminatı Karşılıkları Hesabı”nda izlenilmesi gerekmektedir.

Kıdem tazminatı ödemelerinde 372 nolu hesap muhasebe yönetmeliğine uygun olarak kullanılmadığından Belediyenin yılsonu mali tablolarında 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının alacak bakiyesi ve 630 Giderler Hesabının borç bakiyesi olması gerekenden 285.048,97 TL fazla görünmektedir. Ayrıca 2018 yılsonu mali tablolarında 472 Kıdem

Tazminatı Karşılığı Hesabının alacak bakiyesinde herhangi bir tutar olmaması, uzun vadeli kıdem tazminatı ödemeleri için karşılık ayrılmadığını göstermektedir.