Park yapımı ihalelerinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nda belirtilen temel ilkelere uyulmadığı; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edildiği; idari ve teknik şartnamelerin açıklık ve rekabet ilkesine

uygun olarak hazırlanmadığı; teknik şartnamelerde işin tüm niteliklerinin ve zorunlu hususların tam olarak belirtilmediği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun;

'Temel İlkeler' başlıklı 5'inci maddesinde; idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği;

“Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğinin idari ve teknik şartnamelerde belirtilmesi gerektiği; teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engellememesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlamasının zorunlu olduğu;

"İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar" başlıklı 27'nci maddesinde, ihale dokümanında yer alacak teknik şartnamelerin yaptırılacak işin projesini de kapsamasının zorunlu olduğu;

"İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar" başlıklı 62'nci maddesinde, yapım işlerinde uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı; ihale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği;

Hüküm altına alınmıştır.

Kamu ihaleleri açısından rekabet ilkesi, idarenin en ehil sözleşmeciyi en uygun bedele bulabilmesini, diğer bir ifadeyle, en kaliteli mal ve hizmeti en uygun bedelle alabilmesini amaçlamaktadır. Kamu İhale Kurumu rekabet ilkesini; ‘’İdarenin ihtiyaç çerçevesi içerisinde isteklilerin birbirleri ile serbestçe yarışabilmeleri yani belli kıstaslar çerçevesinde belli bilgilere sahip olunmasının amaçlandığı’’ şeklinde tanımlamıştır.

03.12.2019 tarihinde yapılan 2019/568486 ihale kayıt numaralı ve 57.561.406 TL yaklaşık maliyetli “Yıldırım İlçesi Sınırlarındaki Park ve Yeşil Alanların Yapım ve Onarımı” işi (27.01.2020 - 27.01.2023) ihalesine 2 firma katılmış olup, ihaleyi 53.127.975 TL bedelle önceki dönem park yapımlarının yüklenicisi olan firma ortaklık kurarak kazanmıştır.

Bu firma yapılacak iş konusunda yeterli bilgiye sahiptir. Ancak yapım işinin her türlü özelliği idari ve teknik şartnamelerde tam olarak belirtilmediğinden ve işin uygulama projesi olmadığından diğer firmalar bu bilgilere sahip değildir.

Bu ihale kapsamına personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları (yeşil alanların sulanması, çimlerin biçilmesi, parklarda çapalama ve temizlik yapılması, yeşil alanlarda ilaçlama yapılması, budama yapılması, çiçek ve fidan dikimi, parklarda çöp toplama ve nakli işleri), mal alımları ( çiçek, bitki, fidan, ağaç vb ) ile iş makinesi ve taşıt kiralanması da dahil edilmiştir.

İdarenin birbirleri ile doğal bağlantısı bulunmayan tüm işleri tek bir ihale kapsamına alarak ihaleye çıkması 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesine aykırı olduğu gibi, rekabetçi bir ortamın oluşmasına da engel olmaktadır. Zira, piyasada genel olarak özelleşme bulunmakta her bir şirket kendi alanı ile ilgili işleri gerçekleştirmektedir.

Tek bir firmanın bünyesinde bulunması güç olan personel çalıştırılması, mal alımı, araç kiralama ve yapım işinin birlikte satın alınmak istenmesi; bu işler için ayrı ayrı teklif verebilecek şirketleri istekli olmaktan alıkoymaktadır.

Nitekim ihale kapsamında 21 firma doküman satın almış veya EKAP üzerinden elektronik imzalı olarak indirmiş, ancak söz konusu firmalardan yalnızca ikisi teklif mektubu sunmuştur. Bu iki firmadan birinin teklif mektubu geçerli kabul edilmemiş, ihale tek bir istekli ile sonuçlandırılmıştır.

Kamu idaresinin cevabında, ihalelerde açıklık ve rekabet ilkesine aykırı bir durum olmadığı savunuluyorsa da; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilmesi suretiyle rekabet engellenmiştir.

Kurum cevabında, Ankara 2. İdare Mahkemesinin “açık ihale usulü ile gerçekleştirilen bir ihalede belirli sayıda geçerli teklif verilmesine yönelik bir zorunluluğun bulunmadığı, ihalenin geçerli olan tek teklif ile sonuçlandırılmasının mümkün olduğu” yönündeki kararına yer verilmiştir. Ancak bulguda ihalelerin iptal edilmesi gerektiğine ilişkin bir ifade bulunmamaktadır.

İhalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlama sorumluluğu çerçevesinde, park yapımı ihalelerinde 4734 sayılı Kamu

İhale Kanunu'nda belirtilen temel ilkelere uyulması; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilmemesi; idari ve teknik şartnamelerde işin her türlü özelliğinin belirtilmesi gerekmektedir.