İdare tarafından son 8 yılda yağmur sularının uzaklaştırılması amacıyla herhangi bir yatırım yapılmadığı, diğer kamu idarelerince yapılan yağmursuyu altyapı bilgisinin su ve atık su altyapı çalışması yürüten VASKİ Genel Müdürlüğünde bulunmadığı görülmüştür.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un “Görev ve yetkiler” başlıklı 2’nci maddesinde; kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak; kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek, su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak İSKİ’nin görevi ve yetkisi olduğu,

“Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesinde yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesi, gerekli

harcamalar ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirileceği, bu tesislerin yapılması veya işletilmesine ilişkin harcamaların tarifelere dahil edilemeyeceği, Ek 5’inci maddesinde Bu Kanun’un diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.

Yağmur sularının uzaklaştırılması görev ve sorumluluğu Belediye Kanunu gereği tüm belediyelere verilmiş olması sebebiyle İSKİ Kanunu’nun 25’inci maddesinde büyükşehir olan illerde yağmursuyu uzaklaştırılmasına yönelik tesisler yapılması ve bu tesislerin işletilmesi görev ve yetkisi, yapılan harcamaların ilgili belediyelerce karşılanması şartıyla su ve kanalizasyon idarelerine ait olduğu hükme bağlanmıştır.

Van Büyükşehir Belediyesinin 18.07.2014 tarih ve 123 sayılı kararıyla 20 metrenin altında genişliğe sahip yollar ilçe belediyesinin, 20 metre ve üzerindeki yolların sorumluluğunun büyükşehir belediyesinde olduğu belirlenmiştir. Bu meclis kararı gereğince VASKİ tarafından yapılan yağmursuyu tesisi ve bu tesislerin işletilmesi ile ilgili harcamalar sorumluluk alanına göre ilçe belediyelerinden veya büyükşehir belediyesinden talep edilebilecektir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine rağmen VASKİ Genel Müdürlüğünün kurulduğu günden 2022 yılı sonuna kadar İdarece yağmur suyunun uzaklaştırılmasına yönelik herhangi bir yatırımın yapılmadığı, diğer idarelerce bu hizmetlere yönelik yapılan yağmursuyu alt yapısı bilgilerinin VASKİ bünyesinde bulunmadığı görülmüş olup, bu durumun yağmursuyu altyapısı bulunan mahalde İdarece yapılacak içme ve kullanma suyu ile atıksu hattına yönelik kazı çalışmalarında yeri tam olarak bilinmediğinden yağmursuyu hatlarına yönelik istenmeyen sorunların ortaya çıkabileceği, Yağmursuyu Toplama, Depolama ve Deşarj Sistemleri Hakkında Yönetmelik’in belirttiği şekliyle atıksu ve yağmur suyu hatlarının ayrık sistem yapılmaması ve bina çatısından gelen yağmursuyu ve yüzeysel sulara ait giderlerin atıksu parsel bacasına bağlanması başka bir ifade ile atıksu (kanalizasyon) hattına yağmur suyunun karışması durumlarının hızlıca önüne geçilemeyeceği dolayısyla İdarece daha fazla atıksu arıtma maliyetine katlanılacağı, tüm bu hat ve tesislere yönelik çalışmaların su ve atıksudan sorumlu VASKİ Genel Müdürlüğünce tek elden yapılıp takip edilmesinin birçok sorunu da ortadan kaldıracağı değerlendirilmiştir.

İdarece verilen cevapta VASKİ Genel Müdürlüğünün ilgili belediyeler ile bu yönlü bir protokolünün bulunmadığı ve verilecek yağmur suyu hizmetine ilişkin herhangi bir bedel hesabı ve tahsili gerçekleştirmediği dolayısı ile anlaşmanın sağlanacağı tarihe kadar yağmur

sularının uzaklaştırılması ile ilgili tüm çalışmalar ilgili belediyelerin sorumluluğunda olduğu ifade edilmişse de büyükşehir olan illerde bu görev İSKİ Kanunu ile bedeli ilgili belediyelerden alınması şartıyla Su ve Kanalizasyon İdarelerine verilmiştir. Kanun koyucu burada su, atık su ve yağmur suyu alt yapı tesislerinin tek elden yürütülmesini ve bu hizmetlerin daha etkin sunulmasını sağlamayı amaçlamıştır. Dolayısyla büyükşehirlerde İdarenin cevabında ifade ettiği gibi yağmur suyunun uzaklaştırılması görev ve sorumluluğu belediylerde değil, bedeli ilgili belediyelerden alınmak şartıyla su idarelerindedir. Su ve kanalizasyon idarelerince yağmur suyunun uzaklaştırılmasıyla ilgili yatrımı/harcamayı yapılacak ve sonrasında bedeli ilgili belediyelerden talep edilecektir.

Sonuç olarak, yağmur suyunun uzaklaştırılmasıyla ilgili harcamaların yukarıda belirtilen değerlendirmeler dikkate alınarak VASKİ tarafından yapılması ve her bir belediyenin sorumluluk alanıyla ilgili tasniflerin yapılarak yapılan harcamaların ilgili belediyelerden tahsili yoluna gidilmesi ve diğer idarelerce yapılan tüm yağmursuyu alt yapı yatırımları bilgisinin alınarak VASKİ coğrafi bilgi sistemine işlenmesi gerekmektedir.