Karar Künyesi
Üniversitenin 2019 yılı hesabının incelenmesi sonucunda; 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında 1.030.298,97 TL’lik bir borç bakiyesinin bulunduğu tespit edilmiş olup; hesap üzerinde ve yerinde yapılan incelemede;
-Hesapta kayıtlı tutarların, 505.281,77 TL’sinin, makine ve cihazlar, 525.956,51 TL’sinin, demirbaşlar ve 12.000,00 TL’sinin, taşıtlara ait olduğu,
-Bir birimde elden çıkarılan ve kayıtlarda olmayan maddi duran varlıkların, halen kayıtlarda görüldüğü,
-İdarenin talebine rağmen Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) tarafından alınmayan hurda maddi duran varlıkların bulunduğu,
-Bazı birimlerde, elden çıkarılacak maddi duran varlıkların, sağlıklı bir şekilde muhafaza edilebileceği depoların bulunmadığı, peyderpey bulunan yerlere istif edildiği; bunun da zayi olma riskini arttırdığı,
-Sayımda noksan çıkan, çalınma, kaybolma gibi nedenlerle yok olan ya da yıpranma, kırılma veya bozulma gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelen taşınırlarla ilgili olarak kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik olup olmadığının araştırılmadığı ve buna istinaden bir tutanak düzenlenmediği,
Anlaşılmıştır.
Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı” başlıklı 214’üncü maddesiyle; Hesabın, çeşitli nedenlerle kullanılma olanağını yitiren gelecek yıllar ihtiyacı stoklar ve maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılacağı, hüküm altına alınmıştır.
Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Sorumluluk” başlıklı 5’inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrasında;
“(1) (Değişik: 14/3/2016-2016/8646 K.) Harcama yetkilileri taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden, kayıtlarının bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını sağlamaktan sorumludur. Harcama yetkilileri taşınır kayıtlarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tutulması ve taşınır mal yönetim hesabının hazırlanması sorumluluğunu taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri aracılığıyla yerine getirir.
Harcama yetkilileri, taşınırlara ilişkin işlem ve kayıtların usule uygun olarak yapılıp yapılmadığını kontrol etmeye veya ettirmeye; kasıt, kusur veya ihmal sonucu kırılan, bozulan
veya kaybolan taşınırların ilgililerden tazmini için gerekli işlemleri yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.
Kamu idarelerine ait taşınırların muhafazası ile görevli olan veya kendilerine kullanılmak üzere taşınır teslim edilen kamu görevlileri bu taşınırları en iyi şekilde muhafaza etmek, gerekli bakım ve onarımlarını yapmak veya yaptırmak, veriliş amacına uygun bir şekilde kullanmak ve görevin sona ermesi veya görevden ayrılma halinde iade etmek zorundadırlar.”
Aynı Yönetmeliği’n “Kullanılmaz hale gelme, yok olma veya sayım noksanı nedeniyle çıkış” başlıklı 27’nci maddesinin birinci ve üçüncü fıkrasında;
“(1) Tüketim malzemelerinin özelliklerinde, ağırlıklarında veya miktarlarında meydana gelen değişmeler nedeniyle oluşan fireler, sayımda noksan çıkan taşınırlar, çalınma, kaybolma gibi nedenlerle yok olan taşınırlar ya da yıpranma, kırılma veya bozulma gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelen taşınırlar ile canlı taşınırın ölmesi halinde, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ve Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlardan çıkarılır.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen hallerde kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik olup olmadığı araştırılarak sonuçları ayrı bir tutanakta belirtilir ve 5 inci madde hükmüne göre işlem yapılır.
“Kamu idareleri arasında bedelsiz devir ve tahsis” başlıklı 31’inci maddesinin altıncı fıkrasında da;
“Devredilmeleri halinde daha etkin, verimli ve ekonomik kullanılacağı veya görev ve yetki alanları itibarıyla devirlerinin daha faydalı olacağı anlaşılan taşınırlar, devreden ve devralmak isteyen kamu idarelerinin müşterek talebi üzerine Maliye Bakanının uygun görüşü ile herhangi bir şarta bağlı kalmaksızın bedelsiz devredilebilir.
Hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Ana Statüsünün “Teşekkülün amaç ve faaliyet konuları” başlıklı 4’üncü maddesinin yedinci bendiyle ise;
“Resmi daire ve idareler, iktisadi devlet teşebbüsleri, müesseseler ve bağlı ortaklıklar, uluslararası ikili anlaşmalara giren kuruluş ve teşekküllerin hurdaya ayırdıkları her türlü maden, malzeme, araç ve gereçleri toplamak, değerlendirmek ve kullanmak.”
Şeklinde bir düzenleme getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre İdarenin, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesi ile Yönetmeliği’n 5’inci maddesinin birinci fıkrası hükümlerini gözetmek suretiyle;
-Bahse konu Hesapta kayıtlı taşınırların, sağlıklı bir şekilde muhafazası için gerekli önlemleri alması,
-Sayımda noksan çıkan, çalınma, kaybolma gibi nedenlerle yok olan ya da yıpranma, kırılma veya bozulma gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelen taşınırlarla ilgili olarak kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik olup olmadığını araştırması, sorumluluğu olanlarla ilgili rücu işlemlerini yapması ve bu hususu, birimler nezdinde titizlikle takip etmesi,
-Fiilen imha edilmiş, devredilmiş ya da MKE’ye verilmiş olan ve halen kayıtlarda olan taşınırların, ilgili Hesaptan çıkış kayıtlarını yapması ve kayıtlarla ilgili süreci, birimler bazında periyodik olarak izlemesi,
-Hesapta kayıtlı olan ve halen İdare depolarında bulunan taşınırların, ekonomik değer kaybına uğramaması için ivedi bir şekilde başka kamu kurumlarına devri veya MKE’ye teslimi ile ilgili işlemleri yapması,
Gerekmektedir.
294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına kayıtlı tutarlarla ilgili işlemlerin, başta Taşınır Mal Yönetmeliği olmak üzere ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre yapılması; hem stoklar ve maddi duran varlıklarla ilgili olarak ortaya çıkabilecek olumsuzlukları önleyecek, hem de muhasebe sisteminin gerçeğe uygun ve güvenilir bilgi üretmesine katkı sağlayacaktır.