İmar mevzuatı hükümleri çerçevesinde tahsil edilip Bornova Belediyesi hesaplarında izlenmesi ve nemalandırılması gereken otopark bedellerinin hatalı olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi hesaplarına yatırıldığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesi 7261 sayılı Kanun ile 24.12.2020 tarihinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle imar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirlerin tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılacağı hükmü, imar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında bölge otoparkı için gerekli arsa alımları ile inşasında kullanılır şeklinde değiştirilmiştir.

Diğer yandan, 24.12.2020 tarihinde 5216 sayılı Kanun’da yapılan değişikliğe istinaden hazırlanarak 25.03.2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik çerçevesinde, Otopark Yönetmeliği’nin 12’nci maddesinin beş ve altıncı fıkralarında yer alan 5216 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, büyükşehir belediyesince ilçe belediyeleri adına otopark hesabı açtırılacağı ve ilçe belediyeleri hesabında toplanan otopark gelirlerinin, büyükşehir belediyelerin tarafından ilgili ilçe sınırları içerisinde yapılacak, yaptırılacak bölge veya genel otoparklar için kullanılacağı düzenlemeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

5216 sayılı Kanun ve Otopark Yönetmeliği’nde yapılan ve yukarıda yer verilen değişiklikler neticesinde, yapı ruhsatı verilen yerlerde tahsil edilmesi gereken bedellerin artık büyükşehir belediyesi hesaplarına alınmaksızın, ilgili ilçe belediyesi tarafından tahsil edilerek ayrı bir hesapta tutulması gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, imar mevzuatı hükümleri çerçevesinde tahsil edilmesi gereken tutarların doğrudan İzmir Büyükşehir Belediyesi hesabına yatırıldığı ve Belediyenin otopark bedellerinin izlenmesi için kamu bankalarında hesap açılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; İlgili konuya ilişkin olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi Mali Hizmetler Daire Başkanlığına görüş sorulduğu, buna binaen verilen görüşte ise yapılan değişiklikle ilçe belediyelerinin imar mevzuatı gereğince otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirleri tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarması zorunluluğunun kaldırıldığının anlaşıldığı, fakat Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.02.2019 tarihli, 05.106 sayılı kararı ile kabul edilen ve yine 13.01.2022 tarihli,

05.95 sayılı kararı ve 14.09.2022 tarihli, 05.1052 sayılı kararı ile değişiklik yapılan İzmir Büyükşehir Belediyesi Otopark Yönetmeliği Uygulama Esaslarının 8 inci maddesinin altıncı fıkrası ile otopark bölgeleme haritaları ve birim otopark bedelleri doğrultusunda tahsil edilen otopark bedellerinin İzmir Büyükşehir Belediyesince ilçe belediyeleri için açılan otopark hesabına yatırılacağının hüküm altına alındığı hususları dikkate alındığında, otopark ihtiyacını mevzuata göre bedel ödeyerek karşılayan parsellerin otopark bedellerinin Büyükşehir Belediyesi Otopark Fon hesabına yatırılmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediğinin belirtildiği ve kendilerinin de bu doğrultuda hareket ettikleri ifade edilmiştir.

Ancak yukarıda değinildiği üzere Kanun koyucunun gerek 5216 sayılı Kanun'da gerekse de Otopark Yönetmeliği’nde yapmış olduğu değişiklikler sonrasında, yapı ruhsatı verilen yerlerde tahsil edilmesi gereken otoparak bedellerinin artık büyükşehir belediyesi tarafından tahsil edilmesi imkanı kalmamıştır. Dolayısıyla, mevcut hatalı uygulama meri mevzuata aykırı hüküm ihtiva eden ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisinin çıkarmış olduğu İzmir Büyükşehir Belediyesi Otopark Yönetmeliği Uygulama Esasları ile hukuka uyarlı hale gelememektedir.

Sonuç olarak, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edilen bedellerin mezkur mevzuatın değişiklik tarihinden itibaren, Belediye tarafından açılacak hesaba aktarılması ve nemalandırılması gerektiği değerlendirilmektedir.