Kurumun taşınmaz kiralama işlemleri üzerinde yapılan incelemede, sözleşme bedeli üzerinden hesaplanması gereken % 6 kesin teminatların, aynı kiralama işlerine ait geçici teminat tutarları iade edilmediği için mali tablolarda 330 Alınan Depozito ve Teminat Hesabında hatalı tutarlarla yer aldığı görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Kesin teminat” başlıklı 54’üncü maddesinde,

“ Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat alınır…” denmiştir.

Yine kurum tarafında taşınmaz kiralarında kullanılmak üzere hazırlanan kiralama sözleşmelerinin 13’üncü Maddesi ve bu maddeyle birebir aynı olan ihale şartnamesinin 11’inci maddesinde,

“ İhale üzerinde kalan kişi firmanın geçici teminatı kira sözleşmesi imzalanması ile birlikte kati teminata dönüştürülür. Kati teminat miktarı ihalede belirlenen aylık kira bedelinin 36 aylık tutarının %6’sından az olamaz.” ifadesi ile açıkça belirtilmiştir.

Kurumun taşınmaz kiralama işlemleri ve mali tablolar üzerinde yapılan incelemede kesin teminat tutarlarının hangi oranlar üzerinden alındığı kiralama dosyalarından ve mali tablodaki kayıtlardan tam olarak anlaşılamamıştır. Bu belirsizliğin, yüklenicilerden alınan geçici teminatların hesaplardan çıkarılmadan kesin teminat ile geçici teminat arasındaki tutarın kesin teminat olarak hesaplara kaydedilmesinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Bu durum mali tablolarda 330 Alınan Depozito ve Teminatlar hesabında bir yüklenicinin aynı işle ilgili hem geçici teminatının hem de kesin teminatının görünmesine neden olmaktadır.

Kiracının ileride kira sözleşmesine aykırı hareket etmesi ve sözleşmenin feshini gerektiren bir durumunun ortaya çıkması halinde, kurum tarafından alınan kesin teminat tutarı doğrudan gelir kaydedileceğinden kesin teminat tutarlarının doğru tutarlar üzerinden mali tabloda izlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple ileride gelir kaybının yaşanmaması ve kurum menfaatlerinin zarara uğramaması için kira sözleşme bedelleri üzerinden % 6 oranında kesin teminat kesilmesi ve mali tablolarda da doğru kayıtlarla izlenmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Kiralamalarda kişi veya firmalardan alınan geçici teminatı miktarının üzerine ihale kaç liraya verilmiş ise kesin teminat miktarı olan %6 ya tamamlanmaktaydı. Bundan sonra %6 kesin teminat alınarak geçici teminatın iadesi sağlanacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu idaresi cevabında bulguya iştirak edilmektedir. Bununla beraber düzeltici işlemler, 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşeceği için, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitlerle ilgili düzeltici işlem yapılıp yapılmadığı takip eden denetimde izlenecektir.