Yapılan mal alım ihalesinin içerisinde yer alabilecek bazı alımların doğrudan temin usulü ile gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; idarelerin bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş, söz konusu maddenin devamında ise eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un 18’inci maddesinde ihale usulleri; açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü ve pazarlık usulü olarak belirlenmiş, ayrıca 22’nci maddesinde, ihale usulü olarak sayılmayan doğrudan temin yöntemi düzenlenmiştir. Buna göre, Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşların genel alım yöntemi olan açık ihale usulü ile Kanun’daki şartların bulunması halinde belli istekliler arasında ihale usulü yada pazarlık usulü ile ihtiyaçlarını temin etmeleri, öte yandan Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendindeki limite kadar olan ihtiyaçları ile aynı maddenin diğer bentlerinde düzenlenmiş olan özel hallere ilişkin ihtiyaçlarını ihale yöntemlerine tabi olmadan, doğrudan teminle karşılamaları mümkün bulunmaktadır.

İdarenin ihale işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen ve onay tarihi 28.01.2022 olan “Genel Müdürlüğümüze Bağlı Birimlerde Kullanılmak Üzere Hırdavat, Metal Ürünleri ve İnşaat Demiri Malzemeleri Alımı İşi” içinde yer alabilecek nitelikteki ihtiyaçların birbirine yakın tarihlerde parçalara bölünerek temin edildiği tespit edilmiştir. Bahsi geçen harcamalara ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 11: Parçalara Bölünerek Doğrudan Teminle Karşılanan İhtiyaçlar

Doğrudan temin yöntemine ilişkin düzenlemeler, sınır değerin altındaki günlük ihtiyaçların hızlı şekilde karşılanması ile ekonomik olarak gerçekleştirilmesi arasında denge kurmayı esas almaktadır. 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale usulleri ile karşılanması gereken ihtiyaçların kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle alınması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; bulguda belirtilen hususlara uygun işlem yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç itibarıyla; alımların 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine uygun olması için aynı nitelikte olan ve bütünlük sağlayan işlerin Kanun’da yer alan ihale usulleriyle gerçekleştirilmesi ve doğrudan temin yönteminin amacına uygun olarak kullanılması gerekmektedir.