İşçilere yıllık ücretli izinlerinin kullandırılmayarak biriktirildiği görülmüştür. 4857 sayılı İş Kanunu’nun yıllık izinlere ilişkin maddelerinde,

• İşçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği,

  
  

• Yılık iznin Kanunda gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu,

• İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği,

• Yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı,

• İzinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı,

  
  

• Yıllık izinlerin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirlerin neler olduğu,

• İzinlerin kullanılmasına ilişkin usullerin neler olduğu

  
  

• İşveren tarafından tutulması zorunlu kayıtların şeklinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği,

belirtilmiştir.

4857 sayılı Kanun’un 56 ncı maddesinde yılık izinlerin Kanun’un 53 üncü maddesinde gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu hükmü dikkate alındığında, yıllık izinlerin kullanılmasında asıl olanın işçinin talebine bağlı olarak kullanılmasının değil, işveren tarafından kanun ve ilgili emredici Yönetmelik hükümleri doğrultusunda planlanıp kullandırılması olduğu anlaşılmaktadır.

Aynı Kanun’un “Yıllık Ücretli İzin Hükümlerine Aykırılık” başlıklı 103 üncü maddesinde ise işveren sorumluluğunun yerine getirilmemesinin müeyyideleri belirtilmiş olup, söz konusu maddede yıllık ücretli izinleri kanuna aykırı olarak bölen veya izin ücretini

mevzuatında belirtilen usule aykırı olarak ödeyen veya eksik ödeyen, hak edilmiş izni kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işveren veya işveren vekiline idari para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu nedenle, İş Kanunu’nun yıllık izin hakkından vazgeçilemeyeceği düzenlemesi işçi açısından, sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olması da işveren açısından emredici düzenlemelerdir. Buna göre iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin kullanamadığı yıllık izin sürelerine ait ücretinin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödeneceğine yönelik düzenlemenin, yıllık iznin işçi tarafından kullanılıp kullanılmamasına ilişkin bir esneklik olarak değil, işveren tarafından kullandırılmamış izinlerin bulunması durumunda iş akdinin feshi gibi zaruri durumda işçinin mağdur olmamasına yönelik bir önlem olarak anlaşılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, belediyede çalışan daimi işçilerin birikmiş ücretli izinlerinin bulunduğu ve emekli olduklarında kullanmadıkları yıllık ücretli izinleri için kendilerine izin ücreti ödendiği görülmüştür.

İşçilerin yıllık izinlerinin mevzuatta belirlenen şekilde kullandırılmayıp yıllar itibariyle devretmesinin iş ve işçi verimliliğini olumsuz yönde etkileyebileceği ayrıca idarenin nakit yönetimini, geleceğe yönelik yükümlülüklerini ve iş yönetimi süreçlerini güçleştirerek iş ve işlemlerinde hukuka uygunluk sorumluluğunu gündeme getirebileceği değerlendirilmektedir.

Anayasal bir hak olan ve kullandırılması yasal bir zorunluluk olan ücretli izin haklarının, hak ihlaline sebebiyet verilmemesi ve bütçeye ek mali külfete veya idari para cezaları gibi yasal müeyyidelere fırsat verilmemesi amacıyla düzenli olarak kullandırılması sağlanmalıdır.