Şirket tarafından 2022 yılı içerisinde demirbaş envanter işlemlerinin yapılmadığı ve 255-Demirbaşlar Hesabının doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “III – Envanter” başlıklı 66’ncı maddesinde; her tacirin, ticari işletmesinin açılışında varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkartacağı belirtilmiş; tacirlerin açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenleyeceği ifade edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Envanter çıkarmak” başlıklı 186’ncı maddesinde ise envanter çıkarmak; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un “Bilanço” başlıklı 192’nci maddesinde ise bilanço; envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hulasası şeklinde ifade edilmiştir.

Mezkur mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ticaret şirketleri dahil tüm tacirlerin, faaliyet başlangıcından itibaren faaliyet dönemini esas alarak periyodik envanter çalışması yapması; yapılacak bu çalışma sonucunda hazırlanacak listelerin, varlıkların adet ve değeri hakkında ayrıntılı bilgi sunması gerekmektedir. Ayrıca 213 sayılı Kanun’da yer alan bilanço ve envantere ilişkin tanımlamalara bakıldığında, envanter sonuçlarının, dönem içi kayıt ve işlemler de dikkate alınarak, önceki dönem bilanço ve envanter sonuçları ile uyumlu olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirketin 2021 yılından önceki dönemlere ilişkin herhangi bir envanter çalışmasının mevcut olmadığı, 2021 yılında bir envanter çalışması yapıldığı ancak bu çalışmanın da önceki dönemlerden gelen bir envanter listesi olmadığından karşılaştırmalı şeklinde yapılamadığı, muhasebe sisteminde kayıtlı değerler üzerinden bir sayım şeklinde yapıldığı, 2022 yılında ise envanter çalışmasının hiç yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından, 2021 yıl sonunda envanter çalışması ve sabit kıymetler ile ilgili işlemlerin yapıldığı; 2023 yıl sonuna kadar tekrar sayım yapılması ile zimmet sistemi kurulumu ve bu sistem üzerinden sınıflandırmaların takip edilmesinin planlandığı ifade edilmiştir.

Şirket tarafından bir önceki yıl envanterinin usulüne uygun yapılmaması, 2022 yılında ise herhangi bir envanter çalışması yapılmaması, 255-Demirbaşlar Hesabının güvenilir bilgi sunamamasına neden olmuştur.

Buna göre, Şirketin mülkiyetine geçip muhasebeleştirilen demirbaşların hali hazırda mevcut olup olmadığı konusunda güvence almak; varsa zayi ve kaybolan demirbaşlara ilişkin sorumlulukların tespitini sağlamak ve muhasebe ile fiili envanteri uyumlaştırmak amacıyla, yıllar itibarıyla karşılaştırmalı envanter çalışmasının yürütülmesi gerekmektedir.