Onikişubat Belediyesinin sorumluluğuna bırakılan cadde, bulvar, meydan ve sokaklarda yapılan tüm kazılardan doğan kazı izni bedellerinin Büyükşehir Belediyesinden tahsil edilmediği görülmüştür.

15.06.2006 tarih ve 26199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'nin “Alt yapı yatırım hesabı” başlıklı dördüncü bölümünün “Hesabın oluşumu ve geliri” başlıklı 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasındaki;

“(3) Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri cadde, bulvar, meydan ve sokaklarında yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirler büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak alt yapı yatırım hesabında toplanır. Sokakların kazısından elde edilen gelirler ilgili belediyeye aktarılır. Bu paralar büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından sadece cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımların yapımında kullanılır. Bu gelirler amacı dışında kullanılamaz.” hükmü,

24.12.2020 tarih ve 31344 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2’nci maddesiyle;

“(3) Büyükşehir belediyelerinin sorumluluğuna bırakılan cadde, bulvar, meydan ve sokaklarda yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirler büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak alt yapı yatırım hesabında toplanır. Bu gelirler amacı dışında kullanılamaz.” şeklinde değiştirilmiş;

3’üncü maddesiyle ise, aynı Yönetmelik'in 14’üncü maddesinden sonra gelmek üzere eklenen “İlçelerde tahsil edilen kazı gelirlerinin kullanımı” başlıklı (14/A) maddesinde;

“(1) İlçe belediyelerinin sorumluluğuna bırakılan cadde, bulvar, meydan ve sokaklarda yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirler bu yerlere izin veya ruhsat veren ilçe belediyesince gelir olarak kaydedilir. Bu gelirler sadece cadde, bulvar, meydan ve sokaklardaki asfalt ve kaldırımların yapım, onarım ve bakımında kullanılır.” denilmiştir.

Yukarıdaki Yönetmelik hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 15.06.2006 tarihinden 24.12.2020 tarihli mezkur Resmi Gazete ile yapılan değişikliğe kadar ki dönemde, ilçe belediyelerinin sorumluluğuna bırakılan cadde, bulvar, meydan ve sokaklarda yapılan tüm kazılardan elde edilmiş gelirlerin büyükşehir belediyesi bünyesinde açılmış alt yapı yatırım hesabında toplandıktan sonra yine büyükşehir belediyelerince ilgili ilçe belediyelerinin hesaplarına aktarılmalarının gerektiği; 24.12.2020 tarihinden sonra ise, ilçe belediyelerinin sorumluluğuna bırakılan söz konusu yerlerde yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirlerin, tahsil yetkisi büyükşehir belediyelerinden alındığı için, ilgili ilçe belediyelerince tahsil edilmelerinin gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, altyapı kazı izni bedellerinden Onikişubat Belediyesinin payına düşen kısmının aktarılmasının 21.02.2020 tarih ve E.3113 sayılı, 29.05.2020 tarih ve E.7523 sayılı ve 12.03.2021 tarih ve E.2315 sayılı yazılarla talep edilmesine, bugüne değin

Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesince herhangi bir tutarın gönderilmemesine rağmen, Belediyece hukuki sürecin başlatılmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38’inci maddesinde; kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu olduklarını hükme bağlamıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’ inci maddesinin (f) bendinde, belediye başkanı belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmekle özellikle görevli ve yetkili kılınmıştır.

Belediye tarafından verilen cevapta; altyapı kazılarından doğan belediye paylarının takip ve tahsilinin yapılmasıyla ilgili, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesine tekrar yazı yazıldığı, cevap gelmemesi veya olumsuz cevap gelmesi durumunda hukuki işlemlerin başlatılacağı belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde, Belediyece bulguda yer alan hususlarla ilgili gerekli çalışmaların yapılmaya başlandığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Onikişubat Belediyesinin tüzel kişilik kazandığı 01.04.2014 tarihinden mevzuatında değişikliğe gidildiği 24.12.2020 tarihine kadar doğan söz konusu kazı izni bedellerinin, zamanaşımı süreleri de dikkate alınarak, tahsili yönünde hukuki takibata geçilmesi gerekmektedir.