Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından Adapazarı Belediyesine otopark gelirlerine ilişkin aktarılması gereken paylar aktarılmamaktadır. Adapazarı Belediyesi tarafından da aktarılmayan bu tutarlara ilişkin bir muhasebe kaydı yapılmamıştır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin (f) bendi uyarınca karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek Büyükşehir Belediyelerinin yetkileri arasındadır.

5216 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi büyükşehir belediyesinin gelirlerine ve bu gelirlerin ilçe belediyeleri ile paylaşılmasına dair düzenlemeler içermekte etmekte olup (f) bendinde, Kanunun 7 nci maddesinin (f) bendine atıf yapılmakta ve bu bende göre; tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50’sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılması öngörülmektedir.

Mezkur maddenin 1 inci fıkrasının (o) bendinde ise;

“Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe (…)(1) belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve doğalgaz bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun talebi üzerine söz konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır…” denilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 88 inci maddesinde; “(1) Gelirlerden alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Borç

   
   

   1) Gelir tahakkuk tutarları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

   
   

   …

   
   

2. Alacak

…

4) İlgili servislerden yıl içerisinde takibat servisine devredilen gelirlerden alacaklar bu hesaba alacak, 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir…” hükmü yer almaktadır.

Büyükşehir Belediyelerinin durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek yetkileri arasındadır. Bu yetki kapsamında Büyükşehir tarafından elde edilen gelirlerin %50’sinin ilçe belediyelerine nüfuslarına göre aktarması gerekmektedir. Ayrıca aktarılması gereken bu tutarların ilçe belediyelerince muhasebe kayıtlarında 120 Gelilerden Alacaklar Hesabında veya vadesi geçmiş ise 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabında izlenmesi gerekmektedir. Bu payların aktarılmaması durumunda ise; ilgili ilçe belediyesinin İller Bankasına talepte bulunması üzerine Büyükşehir Belediyesinin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek ilgili payların alacaklı belediyenin hesabına aktarılması sağlanmaktadır.

Sakarya Büyükşehir Belediyesinden otopark gelirlerine ilişkin resmi yazı ile alınan belgeden; Adapazarı Belediyesine aktarılması gereken geçmiş yıllardan biriken toplam 351.170,14 TL bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu tutarın 54.846,53 TL’si 2018 yılında tahakkuk etmiştir. Otopark gelirinden alınacak paylara ilişkin Adapazarı Belediyesince muhasebe kayıtlarında 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı ile 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına kayıt yapılmamıştır.

Bu durum Adapazarı Belediyesinin mali tablolarında 600 Gelirler Hesabı ile 120 Gelirlerden Alacaklar Hesaplarının 54.846,53 TL, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabının ise 296.323,61 TL (351.170,14 - 54.846,53) eksik görünmesine sebep olmaktadır. Ayrıca Büyükşehir tarafından Adapazarı Belediyesine aktarılması gereken bu tutarın aktarılmaması sonucu Adapazarı Belediyesi gelir kaybına uğratılmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “Büyükşehir Belediyesi tarafından elde edilen otopark gelirlerinden İlçe ve İlk Kademe Belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılacak payın takip edilmesi Sayıştay bulgusuna istinaden;

5216 sayılı kanunun 23. Maddesi Büyükşehir Belediyesinin gelirlerine ve bu gelirlerin ilçe belediyeleri ile paylaşılmasına dair düzenlemeler içermekte olup, (f) bendinde kanunun 7. Maddesinin (f) bendine atıf yapılmakta ve bu bende göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50’sinin İlçe ve İlk kademe belediyelerine nüfuslarına

göre dağıtılması gerekmektedir. Bu konu ile ilgili; 31.01.2019 tarih 2807 sayılı yazımız

22.02.2018 tarih 4803 sayılı yazımız

20.05.2019 tarih 12362 sayılı yazımız

İlgi sayılı yazılar ile Sakarya Büyükşehir Belediyesine gönderilmiş, Büyükşehir Belediyesince tahsil edilen otopark gelirlerinde Belediyemiz payına düşen tutarların Belediyemize bildirilerek, Belediye hesaplarına yatırılması gerektiği belirtilmiştir.

Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından ilgili paylar ile ilgili 29.05.2019 tarih 16473 sayılı yazı ile Müdürlüğümüze tahakkuk işlemleri için gönderilmiş olup, tahakkuk kartı ve 30.05.2019 tarihi itibariyle borç hesap kartı yazımız ekinde sunularak takibe alınmıştır.” denilmiştir.

Sonuç olarak Belediye tarafından bulgumuza iştirak edilerek gerekli işlemlerin yapıldığı belirtilmiştir. Ancak muhasebe kayıtlarının yılı içinde mevzuata uygun olarak yapılmaması nedeniyle 2018 yılı mali tablolarında; 600 Gelirler Hesabı ile 120 Gelirlerden Alacaklar Hesaplarının 54.846,53 TL, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabının ise 296.323,61 TL eksik görünmesine sebep olmaktadır.