İdare tarafından kiralanan taşınmazlar için yapılan bakım, onarım ve yenileme giderlerinin 264-Özel Maliyetler Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 264-Özel Maliyetler Hesabının niteliğine ilişkin 212’nci maddesinde, bu hesabın; kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi

veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile bu gayrimenkullerin kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıkların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Yönetmelik’in 213’üncü maddesinde ise, bütçeye gider kaydıyla edinilen özel maliyet tutarlarının 264-Özel Maliyetler Hesabına borç, kesintilerin ilgili hesaba, ödenecek tutarların ise 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak ve yine özel maliyet tutarlarının 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Mezkur yasal düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, kiralanan gayrimenkullere kiracı idare tarafından yapılan ve kiralanan gayrimenkulün ekonomik değerini artıran harcamaların 264-Özel Maliyetler Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; İdare tarafından kreş olarak kullanılmak üzere 3 yıllığına kiralanan taşınmaz için Fen İşleri Müdürlüğünce 2020 yılında pazarlık usulü ile “Petrol İş Mahallesi Kızıldağ Sok. No:03 Mahallindeki Kreş Binası Bakım Onarım ve Yenileme İşi” ihalesine çıkıldığı ve söz konusu ihale kapsamında KDV dâhil 811.053,80 TL’lik harcamanın 264-Özel Maliyetler Hesabı yerine 630-Giderler Hesabına kaydedildiği anlaşılmıştır.

Bununla birlikte Muhasebat Genel Müdürlüğünün Amortisman ve Tükenme Paylarına İlişkin 47 Sıra Numaralı Genel Tebliği’nde “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” hesap gruplarında izlenen varlıklar için amortisman oranı %100 olarak belirlenmiştir.

İdare tarafından 2020 yılında kiralık taşınmaza yapılan bu 811.053,80 TL’lik harcama 264-Özel Maliyetler Hesabında izlenilmediği için amortisman işlemine de tabi tutulamamıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, 811.053,80 TL'lik tutarın 2020 yılına ait olduğu ve ilgili 630-Giderler Hesabının sene sonu işlemlerinde 690-Faaliyet Sonuçları Hesabına ve oradan da kar zarar hesaplarına aktarıldığı için işlem yapılamadığı, bundan sonraki süreçte konu hakkında azami dikkat gösterileceği ifade edilmiştir. Ancak, İdare her ne kadar cevabında, harcama yapılan yılın 2020 yılına ait olması sebebiyle düzeltme kaydının yapılamadığını söylese de mali yıl geçtikten sonra varlık hesaplarına ilişkin envanter kayıtları yapılabilmektedir. 500.02-Varlık Envanteri Hesabının ilgili alt detay kodları kullanılarak bulguda bahsedilen hususların düzeltme kaydının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Söz konusu muhasebe işleminin yapılmaması nedeniyle, İdarenin 2021 yılı mali tablolarında 264-Özel Maliyetler Hesabı ile 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabı 811.053,80 TL eksik tutarla yer almıştır.

Sonuç olarak, İdare tarafından kiralanan taşınmazlar için yapılan bakım, onarım ve yenileme giderlerinin mevzuatında belirtilen şekilde 264-Özel Maliyetler Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.