Ardahan Belediyesi ile en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan ve yürürlük süresi 01.07.2021 ile 31.09.2022 tarihlerini kapsayan Sosyal Denge Sözleşmesinde mevzuata aykırı hususlara yer verildiği görülmüştür.

Anayasa’nın 128’inci maddesinde memur ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümlerinin ise saklı kalacağı hüküm altına alınmıştır.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı ile kabul edilen 5.Dönem Toplu Sözleşme’nin Genel Hükümler başlıklı birinci kısım birinci maddesinin ikinci fıkrasında ‘’ Bu Kararda düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.’’ Denilmiştir.

Mahalli idarelerde düzenlenen sosyal denge sözleşmelerinin yasal dayanaklarını oluşturan gerek 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde gerekse de 375 sayılı KHK’nın Ek 15’inci maddesinde; belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine

hangi usul ve esaslarda sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenecek tazminatın aylık tavan tutarının nasıl belirleneceği ile ilgili hükümlere yer verilmiş, bunun dışında çeşitli düzenlemeler yapılabileceğine ilişkin bir kayda yer verilmemiştir.

Ayrıca, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde sosyal denge sözleşmesinin 4688 sayılı Kanun kapsamında toplu sözleşme olarak sayılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Ardahan Belediyesi ile en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan Sözleşmenin;

“Muayene için hastaneye gidenlere vasıta temini” başlıklı 26’ncı maddesinde;

“İşveren, çalışanların acil hastalıkları durumunda çalıştıkları işleri ile sevk edildikleri hastane arasında hastaların hastaneye gidebilmesi için imkanlar dahilinde vasıta temin eder.”,

“Doğal afet yardımı” başlıklı 28’inci maddesinde;

“Çalışanın, sel, yangın deprem gibi doğal afetlere maruz kalması halinde uğradığı zarar için İşyeri Kurulunun belirleyeceği oranda katkı sağlanır.”

hükümleri yer almaktadır. Sözleşmede yer alan söz konusu düzenlemeler sosyal denge tazminatının uygulanmasına ilişkin olmayıp 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarda yer verilen mevzuat hükümlerinden de açıkça anlaşılacağı üzere belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bunun dışında sözleşme hakkını toplu sözleşme gibi düşünmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında başkaca hükümler koymak mümkün değildir.

Bu bağlamda imzalanacak sözleşmelerin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılması ve sosyal denge tazminatı sözleşmelerinde, sosyal denge tazminatının tutarının belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin hükümler dışında herhangi bir hüküm konulmaması gerekmektedir.