Karar Künyesi
Hizmet ihalelerine ilişkin hakediş ödemelerinde yükleniciye ödeme yapılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumu borç sorgulamasının yapılmadığı görülmüştür.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 90’ıncı maddesinde;
“Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, ihale yolu ile yaptırdıkları her türlü işleri üstlenenleri ve bunların adreslerini on beş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.
İşverenlerin hakedişleri, Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması kaydıyla ödenir. Kesin teminatları ise ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borçlarının bulunmadığının tespit edilmesinden sonra iade edilir. İşverenlerin, kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, bankalar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar nezdindeki her çeşit alacak, teminat ve hakedişleri üzerinde işçi ücreti alacakları hariç olmak üzere yapılacak her türlü devir, temlik ve el değiştirme, Kurum alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder.
Hakedişlerin mahsubu ve ödenmesi ile teminatların prim ve idari para cezası borçlarına karşılık tutulmasına ilişkin işlemlerin usûl ve esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.”
Denilmektedir.
29 Eylül 2008 tarih ve 27012 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde ise;
İdarece işverenlerin hakedişleri, Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması kaydıyla ödenir.
İdare, işverene yapacağı her hakediş ödemesinden önce, işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası,
gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarının olup olmadığını, üniteden yazı ile sorar. Ünitece, işverenin ve varsa alt işverenlerinin muaccel borcunun bulunmadığı hususu idareye bir aylık süre içinde yazı ile bildirilir. Yazı ile bildirilmediği sürece, idare tarafından işverene hakediş ödenmez.
İdare, yaptığı ihaleler sonucunda işverene ödeyeceği her hakediş ödemesinden önce işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarının bulunup bulunmadığı hususunda sorgulama yapabilmek için Kuruma yetki başvurusunda bulunabilir. Kurumca bu başvurunun uygun görülmesi halinde idarece, işverene yapılacak her hakediş ödemesinden önce elektronik ortamda işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan muaccel borçlarının bulunup bulunmadığı hususunda sorgulama yapılır. İşveren ve varsa alt işverenlerin Kuruma borcu yoksa ayrıca Kuruma yazı ile sorulmaksızın hakediş ödemesi yapılır…”
Hükmü yer almaktadır.
Mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar gereği Belediyenin hakediş ödemesinden önce yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan muaccel borçlarının bulunup bulunmadığı hususunda sorgulamasının yapılmadığı görülmüştür.
Tablo 21: 2018 Yılında Hakediş Ödemesi Yapılan Hizmet Alım İhaleleri
İhalenin Adı | İhale Bedeli (TL) |
1500 adet bilboard,2000 adet clp,2000 m2 branda basımı ve 440 adet bilboard yüzey kiralama | 223.820,00 |
Evde yaşlı ve engelli kişisel bakım hizmet alımı | 211.200,00 |
İlçemizde yaşayan ihtiyaç sahibi yaşlı ve engellilerin evlerinin temizliğinin yaptırılması | 94.000,00 |
Araç ve iş makinesi (şoförsüz ve yakıt dahil) kiralama hizmet alımı | 7.282.598,00 |
Araç kiralama hizmet alımı (şoforsüz ve yakıt hariç) | 212.000,00 |
Cemil meriç ehm ‘ne kayıtlı engellilerin refakatçileri ile birlikte 12 nisan-15 nisan 2018 tarihleri arasında 320 kişilik antalya(side) 3 gece 4 gündüz ulaşım ve konaklama dahil gezi düzenlenmesi hizmet alımı | 210.000,00 |
460 ha alanda halihazir harita yapımı hizmet alımı | 119.900,00 |
Trafik sigortası yaptırılması hizmet alımı | 125.345,00 |
Yükleniciye hakediş ödemesi yapılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksiz Belgesinin Aranması Hakkındaki Yönetmelik’in 6’ncı maddesine istinaden hakediş ödemesinde kullanılacak olan “İhale Konusu İşyerleri İçin E-Borç Sorgulama” evrağının Sosyal Güvenlik Kurumundan sorgulanması gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Kurumumuz tarafından yapılan hakkediş ödemelerinde vergi borcu sorgulaması yapılmakta olup sosyal güvenlik borç sorgulaması teminat iadesinde yapılmaktaydı. 2019 yılı içerisinde firma ödemelerinde vergi ve sosyal güvenlik kurumu borç sorgulamaları yapılmaktadır.”
Denilmiştir.
Sonuç olarak Bulgumuzda belirtilen hususlar Belediye tarafından kabul edilerek gereğinin yapılacağı bildirilmektedir. Bulgumuzda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, hizmet alım ihalelerine ilişkin hakediş ödemelerinde yükleniciye ödeme yapılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumu borç sorgulamasının yapılmamasının mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.