Karar Künyesi
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubuna ilişkin olan “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği düzenlenmiştir.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılan 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı
Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı 04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Mezkûr düzenlemelere göre; duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olacağı, bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı değerine ilave edilmesi halinde, amortisman hesaplamasının varlığın yeni değeri üzerinden yapılacağı, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, varlıklar için amortisman ve tükenme payının belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede; İdarenin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen 2022 yılı sonu itibariyle bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Aşağıda yer verilen tablolarda bu duruma ilişkin örnekler yer almaktadır:
Tablo 9: Amortisman Ayrılmamış Maddi Varlıklar
Hesap kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.01.20.01 | Meydanlar | 75.909.557,57 | 0,00 | 75.909.557,57 |
251.01.20.02 | Parklar ve Yeşil Alanlar | 72.700.814,19 | 0,00 | 72.700.814,19 |
251.01.99 | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 27.943.766,11 | 0,00 | 27.943.766,11 |
251.02.99 | ||||
251.03.99 | ||||
252.01.01.04.02 | Bakımevi ve Huzurevleri | 12.359.585,57 | 0,00 | 12.359.585,57 |
252.01.01.04.03 | Kreş ve Gündüz Bakımevleri | 1.537.214,77 | 0,00 | 1.537.214,77 |
252.01.01.04.03 | Halk Eğitim Merkezi | 7.980.618,29 | 0,00 | 7.980.618,29 |
252.01.01.04.06 | Kurs Merkezleri | 115.929,25 | 0,00 | 115.929,25 |
252.01.01.04.08 | Sinema, Tiyatro ve Opera vb. Salonları ve Stüdyoları | 1.517.422,52 | 0,00 | 1.517.422,52 |
Tablo 10: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılmış Varlıklar
Hesap kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.01.13 | İskeleler | 250.538,51 | 446.515,43 | -195.976,92 |
253.02.09 | Ayırma, Sınıflandırma Makineleri | 30.320,00 | 63.156,00 | -32.836,00 |
253.03.04 | Ölçüm, Tartı, Çizim Cihazları ve Aletleri | 410.549,87 | 829.858,00 | -419.308,13 |
254.01.01 | Otomobiller | 1.972.961,29 | 2.428.755,15 | -455.793,86 |
254.01.07 | Motorsuz Kara Araçları | 0,00 | 40.096,00 | -40.096,00 |
254.02.07 | Botlar | 0,00 | 60.000,00 | -60.000,00 |
255.01.01 | Döşeme Demirbaşları | 240.746,74 | 434.528,55 | -193.781,81 |
255.03.03 | Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları | 34.713,09 | 148.177,87 | -113.464,78 |
255.09.99 | Diğer Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar | 9.959,20 | 286.300,45 | -276.341,25 |
255.10.02 | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 364.072,39 | 972.965,14 | -608.892,75 |
255.99.01 | Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler | 89.889,20 | 324.917,20 | -235.028,00 |
255.99.03 | Sergileme ve Tanıtım Amaçlı Taşınırlar | 0,00 | 45.076,00 | -45.076,00 |
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; bütün alt hesapların incelenmeye başlandığı ve cari yıl içerisinde sonuçlandırılacağı ifade edilmiştir.
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için amortisman ayrılmaması, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılması nedeni ile İdarenin 2022 yılı bilançosunda 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabının doğru bilgi vermediği değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, gerekli çalışmaların yapılarak maddi duran varlıkların amortisman değerleri ile kayıtlı değeri arasındaki uyumsuzluğun giderilmesi gerekmektedir.