Kaynak sularının kontrolü, kaçak kullanımlarının önlenmesi, kaynak suları havzalarının korunması ve faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde devamı için, yükümlülüklerini yerine getirmeyen

kiracıların sözleşmelerinin feshedilip kesin teminatların gelir kaydedilmesi ve ilgili firmalar hakkında yasaklama kararı verilmesi gerekir iken İdare sözleşme hükümlerini uygulamamıştır.

İdarenin kaynak sularının kiralanması ihalelerine ilişkin şartnamelerinde ve kiracılar ile yapılan sözleşmelerinde aşağıdaki hükümler yer almaktadır:

-Yıllık kira bedellerinin kira başlangıç tarihinden itibaren ilk taksit peşin olmak üzere aylık dönemler itibariyle 12 eşit taksitle tahsil edileceği,

-İdare ile istekliler arasında yapılan sözleşmede her yıl üretim miktarının yeminli mali müşavir onaylı şekilde kiracı tarafından İdareye verilmesinin zorunlu olduğu,

-Kiracının faaliyetlerini, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi durumunda İdarenin 10 günlük süreli ihtarına rağmen durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedilip kesin teminatının gelir kaydedileceği,

-Mücbir sebep halleri dışında kiracının faaliyetlerini sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde kiracının İdarenin yapacağı ihalelere 2 yıla kadar katılmasının yasaklanabileceği belirtilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; kiracılar tarafından yukarıda belirtilen sözleşme hükümlerine uyulmadığı, kira ödemelerinin hiç yapılmadığı ya da eksik yapıldığı, üretim miktarlarının mali müşavir onaylı şekilde İdareye verilmediği görülmüştür.

Yapılan sözleşmenin konusu yeraltı sularının kiralanması işidir. Kamu yararına ait sulardan olduğu kabul edilen yeraltı sularının kalitesinin ve miktarının korunması, düzenli olarak bakım ve onarımının yapılması ve sürdürülebilir olması için yetkili idare tarafından sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi bir zorunluluktur. Ayrıca Borçlar Kanunu’nda, kural olarak; irade özgürlüğü ilkesinin yansıması olan sözleşme yapma serbestisi ilkesi ve ahde vefa ilkesinin yansıması olan sözleşmeye bağlılık ve yükümlülüğün ifası ilkesi geçerlidir. Ahde vefa ilkesi gereği taraflar aralarında akdettikleri sözleşme ile bağlı olup sözleşme hükümlerini yerine getirmekle mükelleftirler.

Söz konusu tespit sonucunda, İdare tarafından, 2020 yılında kaynak sularının kontrolü, kaçak kullanımlarının önlenmesi, kaynak suları havzalarının korunması ve faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde devamı için, yükümlülüklerini yerine getirmeyen kiracılar ile ilgili sözleşme hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Netice olarak; İdarenin, kaynak sularının kiralanması ihalelerine ilişkin şartname ve sözleşmelerindeki hükümleri uygulaması gerekmektedir.