Anahtar teslim götürü bedel yapım işlerinde hakediş ödemelerinde yapılan iş tutarının

%3’ü oranında, birim fiyatlı yapım işlerinde ise yapılan iş tutarının %5’i oranında hesaplanıp idarece tutulması gereken geçici kabul noksanları kesintisinin hesaplandığı, ancak bu tutarların Alınan Depozito ve Teminatlar hesabında muhasebeleştirilmesi gerekirken, Emanetler hesabına kaydedildiği görülmüştür.

Geçici kabul noksanları kesintisi, Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşme ile düzenlenmiştir.

Tip Sözleşme'nin “Geçici kabul noksanları” başlıklı 30’uncu maddesinde;

“30.01. Geçici kabul noksanları için düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının % 3’ü kadar teminat mektubu alınır ve bu teminat mektubu, geçici kabul noksanı bulunmayan işlerde geçici kabul onay tarihinden sonra, geçici kabul noksanı bulunan işlerde ise bu eksikliklerin tamamlanmasını müteakip, geçici kabul onay tarihinden sonra yükleniciye iade edilir. Fiyat farkı ödenen işlerde teminat tutarı, sözleşme tarihinden itibaren endeks üzerinden güncelleştirilmek suretiyle belirlenir. Yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda; düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının % 3’üne karşılık gelen kısmı tutulur ve bu tutar, geçici kabul noksanı bulunmayan işlerde geçici kabul onay tarihinden sonra, geçici kabul noksanı bulunan işlerde ise bu eksikliklerin tamamlanmasını müteakip, geçici kabul onay tarihinden sonra yükleniciye ödenir. Fiyat farkı ödenen işlerde bu tutar, sözleşme tarihinden itibaren endeks üzerinden güncelleştirilmek suretiyle kesilir. İşin devamı sırasında yüklenicinin hakedişlerden yapılan kesintiler karşılığında teminat mektubu vermesi durumunda idare hesabında tutulan tutar yükleniciye ödenir. Geçici kabul noksanları için alınan teminatlar haczedilemez ve bunların üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.

…

(2) Birim fiyat sözleşmelerde madde metni, aşağıdaki gibi düzenlenecektir:

…

30.2. Düzenlenen hakedişlerde; tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i karşılığında teminat mektubu alınır ve kesin hesaplar İdare tarafından onaylanmadıkça bu teminat mektubu iade edilmez. Yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda ise kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i

tutulur ve kesin hesaplar İdare tarafından onaylanmadıkça bu tutarlar ödenmez. İşin devamı sırasında yüklenicinin hakedişlerden yapılan kesintiler karşılığında teminat mektubu vermesi durumunda idare hesabında tutulan tutar yükleniciye ödenir. Kesin hesapların tamamlanması için alınan teminatlar haczedilemez ve bunların üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.”

İfadesi yer almaktadır.

Yer verilen Tip Sözleşme hükmüne göre, yüklenici tarafından yapılacak işlerin sözleşme ile fen ve sanat kurallarına uygun yapılmama riskine karşılık “geçici kabul noksanları kesintisi” adı altında güvence bedeli alınması gerekmektedir. Bu bedel, geçici kabulü yapılan işlerde, kabule engel durumların olması halinde idarece kullanılmak üzere kesilip, ilgili hesapta tutulmalıdır. Kesilecek bedel, her hakediş ödemesi sırasında sözleşme bedeli cinsinden gerçekleştirilen iş tutarının anahtar teslim götürü bedel yapım işlerinde %3’ü, birim fiyatlı yapım işlerinde ise %5’i tutarında olacaktır. Birim fiyatlı yapım işlerinde kesin hesabın yapıldığı kesin hakedişlerde bu tutar hesaplanmayacaktır. Bir başka deyişle, söz konusu kesintiler birim fiyatlı yapım işlerinin geçici hakediş ödemelerinde hesaplanıp muhasebeleştirilecektir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının niteliğini düzenleyen 256’ncı maddesinde;

“Alınan depozito ve teminatlar hesabı, mevzuatları gereği nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatlardan bir yıl içinde iade edilecek olanların izlenmesi için kullanılır.”

Aynı Yönetmeliğin Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının işleyişini düzenleyen 257’nci maddesinde ise;

“Alınan depozito ve teminatlar hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir:

a) İhale teminatları;

1) İhalelere katılan isteklilerden mevzuatı gereği nakden alınan geçici teminatlar ile üzerinde ihale kalan isteklilerden nakden alınan veya hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen kesin teminat ve ek kesin teminatlar bu bölüme kaydedilir.

…”

Denilmiştir.

Üniversiteler Ortak Detaylı Hesap Planında, 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının detay kodları arasında “330.15 Yapım İşleri Tip Sözleşmesinin 30. ve 31. Md. Ger. Al. Tem.” yardımcı hesabı bulunmaktadır.

Yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere, Yapım İşleri Tip Sözleşmesi’nin 30’uncu maddesine istinaden kesilen “Geçici kabul noksanları kesintisi” tutarlarının 330.15 kod numaralı hesapta muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Atatürk Üniversitesi’nde 2020 yılında hakediş ödemesi yapılan yapım işlerinde, yapılan iş tutarları ve muhasebeleştirilmesi gereken geçici kabul noksanları kesintisi tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

‌Tablo 10: Geçici Kabul Noksanları Kesintisi Tablosu

Yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere, Geçici Kabul Noksanları Kesintilerinin, ilgili olduğu hesapta muhasebeleştirilmemesi neticesinde 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 536.739,29 TL eksik, 333 Emanetler hesabı ise 536.739,29 TL fazla görünmektedir.