Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren bazı işyerlerine ilişkin ilan ve reklam vergisi mükellefiyetinin tesis edilmediği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun ilan ve reklam vergisinin konusunu düzenleyen 12’nci maddesinde;

“Belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü İlan ve reklam, İlan ve Reklam Vergisine tabidir.”

“Mükellef ve Sorumlu” başlıklı 13’üncü maddesinde ise;

“İlan ve Reklam Vergisinin mükellefi, yurt dışından gönderilen ilan ve reklamlar dahil olmak üzere, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzelkişilerdir.

İlan ve reklam işlerini mutat meslek olarak ifa edenler, başkaları adına yaptıkları ilan ve reklamlara ait vergileri mükellefler adına ilgili belediyeye yatırmaktan sorumludurlar.” hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanun’un 15’inci maddesinde, dükkan, ticari, sınai müesseseler ile serbest meslek erbaplarınca çeşitli yerlere asılan ve takılan levha, yazı, resim gibi her çeşit sabit ilan ve reklamlar ile ışıklı veya projeksiyonlu ilan ve reklamların metre karesinden yıllık olarak alınabilecek taban ve tavan tutarlara ilişkin belirleme yapılmıştır.

Kanun’un 96’ncı maddesinde ise, 15’inci maddesinde belirtilen vergi harç ve tarifelerinin Kanun’da belirtilen alt ve üst limitleri aşmamak üzere Bakanlar Kurulu tarafından tayin ve tespit edileceği belirtilmiştir. Bakanlar Kurulu, Kanun’un 96’ncı maddesinden aldığı yetkiye dayanarak 10.02.2014 tarih ve 2014/5896 sayılı Kararname ile ilan ve reklam vergisine ilişkin tutarları belediye grupları itibariyle belirlemiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren işyerleri tarafından asılan tabela, levha, ışıklı tabela vb. aracılığıyla yapılan her çeşit ilan ve reklamlardan m2 başına Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tutarda ilan ve reklam vergisi alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin zabıtanın görevlerine ilişkin 10’uncu maddesinde;

“…

13) Kanunen belediyenin izni veya vergi ve harçlara tabi iken izin alınmaksızın veya harç ve vergi yatırılmaksızın yapılan işleri tespit etmek, bunların yapılmasında, işletilmesinde, kullanılmasında veya satılmasında sakınca varsa derhal men etmek ve kanuni işlem yapmak,

…” hükmü yer almakta olup, ilan ve reklam vergisi ya da diğer vergi ve harçlara ilişkin olarak zabıta personelinin yoklama ve tespit görevleri için kullanılabileceği hükümden anlaşılmaktadır.

Belediye sınırları içerisinde örneklem olarak seçilen 16 adet işyerinin ilan ve reklam vergisine tabi olup olmadığı Belediyeye sorgulatılmış ve sorgulama sonucunda bu işyerlerine

ilişkin ilan ve reklam vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı öğrenilmiştir.

Vergi dairesinden alınan bilgilerde ise Bahçelievler Belediyesi sınırları içerisinde aktif olarak faaliyet gösteren 31.015 adet işyerinin olmasına karşın Bahçelievler Belediyesi tarafından ilan ve reklam vergisi mükellefiyeti tesis edilen 1.286 adet işyerinin olduğu anlaşılmıştır. Büyükşehir Belediyesinin yetki ve sorumluluğu altında bulunan işyerleri çıkarıldığında dahi Belediye tarafından mükellefiyet tesis edilen işyeri sayısının oldukça düşük kalacağı değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak ilan ve reklam vergisi gelirlerinin olması gerekenden çok daha yüksek tutarlarda olabileceği ve bu vergi kaynağının daha etkili şekilde kullanılması için Mali Hizmetler Birimi bünyesinde yoklama servisinin kurularak zabıta ve diğer ilgili birimlerle koordineli ve işbirliği içinde çalışılması durumunda gelir kaybının önlenebileceği düşünülmektedir.

Bir önceki denetim döneminde de Sayıştay Raporunda yer alan bu hususa ilişkin, Kamu İdaresi tarafından gerekli düzeltmelerin yapılmadığı anlaşılmıştır.

Kamu idaresi cevabında; “Bilindiği gibi 2464 sayılı Kanun’un 15. Maddesinde ilan ve reklam vergileri usul ve esasları düzenlenmektedir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda bazı yetkiler Büyükşehir Belediyesi uhdesinde bırakılmıştır. İlan Reklam Vergileri ana arterler, caddeler, bulvarlar, meydanlar, alt ve üst geçitler bunlardan numara alan binaların her yönündeki ilan reklamları ile AVM’lerin içindeki ilan ve reklamları büyükşehirler sorumluluğunda bulunmaktadır. Buna rağmen yetki alanımızda tespiti için dış görevde bulunan Zabıta ve Ruhsat Müdürlüğüyle bütünlük içinde gerekli çalışmalar yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi cevabında bazı yerlerin ilan ve reklam vergisinin Büyükşehir Belediyesi yetkisi dahilinde olduğu ifade edilmiş ise de, kontrolleri yapılan iş yerlerinin ilçe belediyesinin yetkisinde olan yerlerden seçilmesi hususunda denetimler sırasında gerekli özen gösterilmiştir. Ayrıca İdare tarafından bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda işlem tesis edileceği ifade edildiğinden, bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.