Karar Künyesi
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubuna ilişkin olan “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği düzenlenmiştir.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılan 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı 04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Mezkûr düzenlemelere göre; duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olacağı, bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı değerine ilave edilmesi halinde, amortisman hesaplamasının varlığın yeni değeri üzerinden yapılacağı, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, varlıklar için amortisman ve tükenme payının belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede; İdarenin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen 2023 yılı sonu itibarıyla bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Aşağıda yer verilen tablolarda bu duruma ilişkin örnekler yer almaktadır:
Tablo 9: Amortisman Ayrılmamış Maddi Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.20.01 | Meydanlar | 440.113.442,60 | 0,00 | 440.113.442,60 |
251.20.02 | Parklar ve Yeşil Alanlar | 466.875.297,28 | 0,00 | 466.875.297,28 |
251.99.00 | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 84.259.902,26 | 0,00 | 84.259.902,26 |
252.04.05 | Halk Eğitim Merkezi | 51.082.759,61 | 0,00 | 51.082.759,61 |
252.04.06 | Kurs Merkezleri | 743.106,49 | 0,00 | 743.106,49 |
252.04.08 | Sinema, Tiyatro ve Opera vb. Salonları ve Stüdyoları | 9.726.678,35 | 0,00 | 9.726.678,35 |
252.04.12 | Eğitim ve Dinlenme Binaları | 73.307,75 | 0,00 | 73.307,75 |
252.04.13 | Düğün, Tören ve Konferans Salonları | 3.785.265,70 | 0,00 | 3.785.265,70 |
252.05.99 | Diğer | 44.360,50 | 0,00 | 44.360,50 |
252.06.06 | Kültür ve Eğlence Merkezleri | 36.689.186,03 | 0,00 | 36.689.186,03 |
252.07.01 | Kamu Konutları | 458.120,71 | 0,00 | 458.120,71 |
252.07.99 | Diğer Binalar | 246.672,20 | 0,00 | 246.672,20 |
252.09.05 | Dükkân ve İşyeri | 1.230.327,32 | 0,00 | 1.230.327,32 |
254.02.09 | Kanolar ve Kayıklar | 11.210,00 | 0,00 | 11.210,00 |
255.06.04 | Güzel Sanat Eserleri | 1.308.705,12 | 0,00 | 1.308.705,12 |
255.06.05 | Kitap, Belge, El Yazmaları ve Nadir Eserler | 369,14 | 0,00 | 369,14 |
255.06.07 | Tabletler | 1.820,00 | 0,00 | 1.820,00 |
Tablo 10: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılmış Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.08.00 | Sulama Kanalları | 0,00 | 799.016,70 | -799.016,70 |
251.10.00 | Baraj ve Göletler | 0,00 | 33.264.961,71 | -33.264.961,71 |
251.12.00 | Liman ve Rıhtımlar | 0,00 | 2.308.903,70 | -2.308.903,70 |
251.13.00 | İskeleler | 1.282.757,17 | 3.076.491,31 | -1.793.734,14 |
251.18.00 | Şamandıra, Dolfen ve Platformlar | 0,00 | 44.458.607,05 | -44.458.607,05 |
251.19.01 | Tanımsız | 0,00 | 5.954.157,22 | -5.954.157,22 |
251.20.00 | Genel Hizmet Alanları | 0,00 | 68.781.136,61 | -68.781.136,61 |
251.99.99 | Tanımsız | 0,00 | 10.439.415,62 | -10.439.415,62 |
252.01.99 | Diğer | 395.152,50 | 1.360.713,07 | -965.560,57 |
252.02.99 | Diğer | 0,00 | 496.555,51 | -496.555,51 |
252.06.07 | Kamping ve Günübirlik Alanları | 0,00 | 483.644,14 | -483.644,14 |
253.01.99 | Diğer Tesis ve Sistemler | 14.868,00 | 284.112,62 | -269.244,62 |
253.02.01 | Tarım ve Ormancılık Makineleri | 940.650,86 | 2.534.594,67 | -1.593.943,81 |
253.02.02 | İnşaat Makineleri ve Aletleri | 243.189,18 | 976.382,54 | -733.193,36 |
253.02.03 | Atölye Makineleri ve Aletleri | 758.628,52 | 1.528.238,20 | -769.609,68 |
253.02.06 | Posta Makineleri | 95.540,00 | 475.578,46 | -380.038,46 |
253.02.07 | Paketleme Makineleri | 56.640,00 | 59.925,12 | -3.285,12 |
253.02.08 | Etiketleme ve Numaralandırma Makineleri | 0,00 | 100.196,59 | -100.196,59 |
253.02.09 | Ayırma, Sınıflandırma Makineleri | 212.820,01 | 471.644,84 | -258.824,83 |
253.02.10 | Matbaacılıkta Kullanılan Makine ve Aletler | 626.168,87 | 2.063.774,50 | -1.437.605,63 |
253.03.04 | Ölçüm, Tartı, Çizim Cihazları ve Aletleri | 502.007,73 | 835.640,00 | -333.632,27 |
253.03.06 | Araştırma ve Üretim Amaçlı Cihazları ve Aletleri | 1.067.440,56 | 1.301.038,19 | -233.597,63 |
253.03.07 | Müzik Aletleri ve Aksesuarları | 203.963,76 | 1.337.265,47 | -1.133.301,71 |
253.03.08 | Spor Amaçlı Kullanılan Cihaz ve Aletler | 272.668,66 | 1.464.342,44 | -1.191.673,78 |
254.01.07 | Motorsuz Kara Araçları | 0,00 | 40.096,00 | -40.096,00 |
255.01.01 | Döşeme Demirbaşları | 2.737.979,06 | 4.565.863,23 | -1.827.884,17 |
255.01.02 | Temsil ve Tören Demirbaşları | 135.383,67 | 675.151,62 | -539.767,95 |
255.01.04 | Seyahat, Muhafaza ve Taşıma Amaçlı Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar | 197.607,69 | 205.475,56 | -7.867,87 |
255.02.02 | Bilgisayar Çevre Birimleri | 7.964.289,91 | 15.364.671,11 | -7.400.381,20 |
255.02.03 | Teksir ve Çoğaltma Makineleri | 776.895,50 | 2.390.994,96 | -1.614.099,46 |
255.02.99 | Diğer Büro Makineleri ve Aletleri | 1.092.612,50 | 4.820.328,54 | -3.727.716,04 |
255.03.03 | Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları | 267.476,56 | 1.467.993,43 | -1.200.516,87 |
255.03.04 | Bebek ve Çocuk Mobilyası ve Aksesuarları | 1.775,00 | 95.679,40 | -93.904,40 |
255.07.01 | Kütüphane Mobilyaları | 12.711,43 | 46.427,69 | -33.716,26 |
255.07.02 | Basılı Yayınlar | 238.894,46 | 266.297,60 | -27.403,14 |
255.07.03 | Görsel ve İşitsel Kaynaklar | 395,00 | 21.136,80 | -20.741,80 |
255.08.01 | Eğitim Mobilyaları ve Donanımları | 1.311.353,21 | 2.021.497,91 | -710.144,70 |
255.08.02 | Öğrenmeyi Kolaylaştırıcı Ekipmanlar | 1.150.648,87 | 1.262.029,63 | -111.380,76 |
255.08.04 | Okul Bahçesi ve Oyun Demirbaşları | 77.190,30 | 1.043.108,76 | -965.918,46 |
255.09.01 | Doğa Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 175.399,29 | 303.550,73 | -128.151,44 |
255.09.02 | Salon Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 15.140,35 | 755.884,47 | -740.744,12 |
255.09.03 | Saha Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 155.304,47 | 1.659.239,19 | -1.503.934,72 |
255.09.99 | Diğer Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar | 9.959,20 | 2.941.458,54 | -2.931.499,34 |
255.10.01 | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 57.479,40 | 168.657,80 | -111.178,40 |
255.10.02 | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 2.135.732,53 | 7.891.057,51 | -5.755.324,98 |
255.10.03 | Yangın Söndürme ve Tedbir Cihaz ve Araçları | 211.800,23 | 923.488,82 | -711.688,59 |
255.11.02 | Duvarda Sergilenen Süs Eşyaları | 74.455,55 | 865.272,37 | -790.816,82 |
255.11.03 | Masa ve Sehpalarda Sergilenen Süs Eşyaları | 62.772,47 | 183.911,22 | -121.138,75 |
255.12.02 | Büro Malzemeleri | 896,80 | 45.974,48 | -45.077,68 |
255.99.00 | Tanımsız | 0,00 | 3.324,76 | -3.324,76 |
255.99.01 | Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler | 677.097,20 | 2.146.895,56 | -1.469.798,36 |
255.99.02 | Seyyar Tanklar ve Tüpler | 668.792,16 | 982.791,10 | -313.998,94 |
255.99.03 | Sergileme ve Tanıtım Amaçlı Taşınırlar | -11.800,00 | 444.085,93 | -455.885,93 |
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için amortisman ayrılmaması, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılması nedeni ile İdarenin 2023 yılı bilançosunda 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabının doğru bilgi vermediği değerlendirilmektedir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulguya ait hesaplarda bulunan tüm alt hesapların incelenmeye başlandığı, cari yıl içinde sonuçlandırılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, gerekli çalışmaların yapılarak maddi duran varlıkların amortisman değerleri ile kayıtlı değeri arasındaki uyumsuzluğun giderilmesinin gerektiği düşünülmektedir.