İdarenin, mevzuatında belirtilen süre içinde tahsil edilmeyen ve bu nedenle zaman aşımına uğrayan kira alacakları ile ecrimisil alacakları mevcuttur. Diğer yandan, genel olarak taşınmazlara ait kira ile ecrimisil gelirlerinin takip ve tahsilatları yeterli düzeyde yapılmamıştır. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı

38’inci maddesinde, belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme görev ve yetkisi belediye başkanına verilmiş ve bu konuda belediye başkanı birinci derecede sorumlu kılınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 8'inci maddesinde her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili,

ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olduğu belirtilmiştir.

Yine anılan 5018 sayılı Kanun'un "Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38’inci maddesinde kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu olduğu açıkça belirtilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Malî hizmetler birimi” başlıklı 60’ıncı maddesinde ise malî hizmetler birimi tarafından yürütülecek işler sayılmış ve ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmenin söz konusu birim tarafından yerine getirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Beş yıllık zamanaşımı” başlıklı 147’nci maddesinde ise, kira alacaklarında zamanaşımı hususu düzenlemiştir. Buna göre beş yıl içinde tahsil edilmeyen kira alacakları zaman aşımına uğramaktadır. Bir başka ifade ile taşınmaz kira gelirlerinin takibinde 6098 sayılı Kanun’da belirtilen zaman aşımı süresi dikkate alınmalıdır.

Buna göre zaman aşımına uğratılan İdare gelirlerinden; belediyenin gelir ve alacaklarını takip etmesi gereken kamu görevlilerinin sorumlu olacakları aşikârdır.

İdarenin taşınmaz işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Emlak İstimlak Müdürlüğü ile Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan bilgilere göre, 2019 yılı için tespit edilen ecrimisil bedellerinden tahsil edilmemiş 1.725.205,13 TL, taşınmaz kira gelirlerinden ise 608.863,56 TL’nin bulunduğu; 2019 yılı itibari ile kira ve ecrimisil gelirlerine ilişkin takipli alacak yani tahsil edilemeyen toplamda 7.964.253,10 TL’nin bulunduğu tespit edilmiştir.

Bu alacakların detayı incelendiğinde ecrimisil ve kira gelirlerinden aylarca hatta yıllarca borcunu ödemeyen kiracıların bulunduğu ve söz konusu tahsilatların yapılamadığı anlaşılmıştır.

Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere, en son ödeme tarihi 1995 yılı olan kira alacakları söz konusudur.

Tablo 8:2019 Sonu İtibariyle Bazı Vadesi Geçmiş Borçlara ilişkin Örnekler

Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen, İdare tarafından; bir kısım alacakların tahsil edildiği, bir kısmının ise dava süreçlerinin devam ettiği, zaman aşımına mahal verilmemesi için takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesinde azami dikkat gösterileceği ifade edilmiştir.

Netice olarak tahsilat oranlarının düşük düzeyde bulunması İdarenin tahsilat sürecinde zorluk yaşadığını ve söz konusu alacakların takibinin etkili bir biçimde yapılmadığını göstermekte ve bu durum İdare gelirlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca söz konusu alacakların zaman aşımına uğratılması durumunda ilgili kamu görevlileri açısından sorumluluk oluşacağı açıktır.