Kamu İdaresinin sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerine ilişkin İdare tarafından gerekli takibin yapılmadığı, dolayısıyla emlak vergisi işlemlerinin de güncel takip edilmediği görülmüştür.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, belediyeler tarafından tahsil edilen ve önemli bir gelir kalemi olan emlak vergisini güvence altına almak amacıyla, tapu idarelerine; kamulaştırma işlemleri ve devir gibi mülkiyet değişimlerini ilgili İdareye bildirme zorunluluğu getirmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun “Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili” başlıklı 10’uncu maddesinde; kamulaştırma kaynaklı tescil ve terkin işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişkisi aranmayacağı; ancak, tapu dairesinin durumu ilgili vergi dairesine bildireceği hükme bağlanmıştır.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Bildirim Verme ve Süresi” başlıklı 23’üncü maddesinde; bu Kanun’un 33’üncü maddesinde (8 numaralı fıkra hariç) yazılı vergi değerini tadil eden nedenlerin bulunması halinde emlak vergisi bildiriminin, emlakin bulunduğu yerdeki ilgili İdareye verilmesinin zorunlu olduğu, “Vergi Değerini Tadil Eden Sebepler” başlıklı 33’üncü maddesinde; bir bina veya arazinin takvim veya ifraz edilmesi veya mükellefinin değişmesinin vergi değerini tadil eden sebepler arasında olduğu, “Usul Hükümleri” başlıklı 37’nci maddesinde; bu Kanun’da geçen “Vergi dairesi” tabirinin, belediyeleri ifade ettiği, “Ödeme Süresi” başlıklı 30’uncu maddesinde ise; tapu müdürlüklerinin devir ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15’inci günü akşamına kadar ilgili İdarelere elektronik ortamda bildireceği belirtilmiştir.

Gayrimenkul mülkiyetinin kamu tüzel kişiliği adına tescil edildiği kamulaştırma işlemlerinin, mevzuat gereği ilgili Kamu İdaresine bildirilmemiş olması sonucu; kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin daha önceden beyanname verilmemiş, emlak vergisi ödenmemiş ve bildirim yapılmamış olması halinde bu hatanın düzeltilmeden devam etmesi ve kamu adına tescil tarihinden sonra tahakkuk yapılmaması gerekirken, eski malik adına tahakkuk yapılmaya devam edilmesi riskleri ortaya çıkmaktadır.

Yapılan incelemede, İdarenin sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin Tapu Müdürlüğü tarafından İdareye bildirilmediği, İdarenin de bu kamulaştırma işlemlerine ilişkin gerekli takibi yapmadığı ve bildirimin yapılması için girişimde bulunmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, örnek olarak verilen belgelerde bulgu doğrultusunda iş ve işlemlerin yapıldığı, yapılmaya devam edileceği ifade edilmiştir. İdarece örnek olarak verilen kamulaştırma işlemlerinin belediye tüzel kişiliği tarafından yapılan kamulaştırma işlemleri olduğu, bulgu konusu yapılan hususun ise Manavgat sınırları içerisinde diğer kamu tüzel kişileri tarafından gerçekleştirilen kamulaştırma işlemlerine ilişkin emlak vergisinin tapu müdürlüğü nezdinde takibinin yapılmamasıdır.

Kamu İdaresi tarafından emlak vergisi gelirlerini güvence altına almak üzere Kamulaştırma Kanunu ve Emlak Vergisi Kanunu kapsamındaki işlemler konusunda tapu idaresinden gerekli bilgilerin sistemli ve zamanlı temin edilmesini sağlayacak takip sisteminin kurulması gerekmektedir.