Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren bazı iş yerlerinin emlak vergisi tahakkuklarının mesken oranı üzerinden yapılarak söz konusu verginin eksik tahakkuk ettirildiği görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde; bina vergisini binanın malikinin, varsa intifa hakkı sahibinin, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenlerin ödeyeceği ifade edilmiş olup, “Nispet” başlıklı 8’inci maddesinde ise bina vergisinin oranının meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde iki olduğu, bu oranların, 5216 sayılı Kanun’un uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde %100 artırımlı uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun’un “Vergi Değerini Tadil Eden Sebepler” başlıklı 33’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline kalbedilmesinin vergiyi tadil eden sebeplerden olduğu ve bu hükmün uygulanmasında bir apartmanın her dairesinin bir bina sayılacağı ve tadil sebebinin yalnız kullanış tarzı tamamen veya kısmen değiştirilen daire için geçerli olacağı düzenlenmiştir.

Emlak vergisi, mükelleflerin beyannameleri esas alınarak tahakkuk ve tahsil edilmektedir. 1319 sayılı Kanun’un “Bildirim Verme Süresi” başlıklı 23’üncü maddesinde; aynı Kanun’un 33’üncü maddesine göre vergi değerinde değişiklik yapılması gereken

nedenlerin bulunması halinde emlak vergisi bildirimi verilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Bir binanın ikamete özgü bölümlerinden bir kısmının iş yeri olarak kullanılması durumunda vergi değerinde değişiklik yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede; Samsun Vergi Dairesi Başkanlığından alınan kayıtlara göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yer alan avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren iş yerleri, diş tabipleri gibi idareden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma zorunluluğu bulunmayan iş yeri sayısının 594 adet olduğu ve bunlardan 54 adet iş yerinin emlak vergisi beyannamesinin bulunmadığı, beyan edilen 408 adet iş yerinin ise emlak vergisi beyannamelerinin mesken üzerinden verildiği ve bu nedenle söz konusu yerlere ilişkin verginin iş yeri üzerinden değil mesken üzerinden tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu vergi kaybının önüne geçebilmek için emlak vergisi tarh ve tahakkuklarının mevzuata uygun olarak yapılması gerekmektedir.