Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (h) bendi ile istisna edilen mal alımı kapsamında olmayan alımların ihalesiz yapıldığı görülmüştür.

Kanun’un 3’üncü maddesinin (h) bendi ile, kapsamdaki idarelerin kendi özel mevzuatı uyarınca hak sahiplerine sağlayacakları teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımları ile tedavisi kurumlarınca üstlenilen kişilerin ayakta tedavisi sırasında reçeteye bağlanan ilaç ve tıbbî malzemelerin kişilerce alımları, sağlık hizmeti sunan bu Kanun kapsamındaki idarelerin teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerinden yapacakları mal ve hizmet alımlarının ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kanundan istisna edilmiştir. İstisna kapsamında yapılacak olan alımlar Kanun hükümlerine tabi olmadan gerçekleştirilmektedir.

Kanun’un 3 (h) maddesinin gerekçesinde; kamu çalışanlarının ve çeşitli kanunlarla (yeşil kart uygulaması gibi) hak sahibi kılınan vatandaşların mali ve sosyal haklarının bir parçası olarak tedavi yardımı kapsamında yapılan teşhis ve tedavi hizmetleri için ihale açılmasının mümkün olmaması, diğer taraftan tedavisi kurumlarınca üstlenilen kişilerin ayakta tedavileri sırasında reçeteye bağlanan ilaç ve tıbbi malzeme alımlarının – zaten kişilerce yapıldığından – bu Kanun hükümlerine tabi olmaksızın gerçekleştirilmesi sağlanarak uygulamada gözlenen tereddütlerin giderilmesi sağlanmak istendiği ifade edilmiştir.

Yine aynı gerekçede; 4734 sayılı Kanun kapsamındaki sağlık hizmeti veren tüm idarelerin birbirlerinden teşhis ve tedaviye yönelik mal ve hizmet alımı imkanı getirilmektedir.

Sağlık Hizmeti Sunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Kapsamındaki İdarelerin Teşhis ve Tedaviye Yönelik Olarak Birbirlerinden Yapacakları Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Yönetmelik’te, Kanun kapsamındaki idarelerden sağlık hizmeti sunanların teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerinden yapacakları mal ve hizmet alımlarına ilişkin fiyatlandırma, faturalandırma ve ödeme, protokol düzenlenme gibi usul esaslar belirlenmiştir.

Selçuk üniversitesi Tıp Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi tarafından, sağlık hizmeti veren idare kapsamında değerlendirilemeyecek olan kuruluşlardan, teşhis ve tedaviye yönelik mal ve hizmet alımı kapsamında olmayan alımların yapıldığı görülmüştür. Bu kapsamda İşletme tarafından, İleri Teknoloji Fakültesi Döner Sermaye İşletmesinden azot, Ziraat Fakültesi Döner Sermaye İşletmesinden ekmek ve Güzel Sanatlar Fakültesi Döner Sermaye İşletmesinden yapılan matbaa alımları Kanun’un 3’üncü maddesinin (h) bendi ile istisna kapsamında herhangi bir ihale veya alım yöntemi kullanılmaksızın gerçekleştirilmiştir.

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi tarafından, Kamu İhale Genel Tebliğinin 3.3’üncü maddesinde belirtilen “İdareler kendi bünyelerinde kurulmuş birimleri niteliğinde bulunan ve ayrı bir tüzelkişiliğe sahip olmayan döner sermaye işletmelerinden, bu işletmelerin faaliyet konuları ile sınırlı olmak kaydıyla, ürettikleri mal ve hizmetleri 4734 sayılı Kanunla öngörülen ihale usullerine tabi olmadan temin edebileceklerdir. İdarelerin kendilerine bağlı olan ve ayrı bir tüzel kişiliği bulunan döner sermaye işletmelerinin ürettikleri mal ve hizmetleri ise ancak, anılan Kanunda belirtilen hükümlere uygun olarak temin etmeleri mümkün bulunmaktadır.” hükmüne istinaden İleri Teknoloji Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi, Ziraat Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi ile aynı çatı içerisinde bulunulduğundan ve mal ve hizmetlerin daha hızlı ve daha düşük maliyetle temin edilmesinden dolayı alımların yapıldığı ifade edilmiştir.

Ancak, İşletme, kuruma bağlı olan yani ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayan Döner Sermaye İşletmelerinden herhangi bir alım yapmak istediğinde, bu alımı “ihale usullerine tabi olmadan” yapabilecektir. İhale usulleri kullanılmadan yapılacak olan alımlar 4734 sayılı Kanun’un tamamından istisna edilmemiştir. İdare söz konusu alımları Kanun'un istisna maddesi olan 3'üncü maddesinin (h) bendi uyarınca yapmıştır. İdare, alımlarını rekabet, saydamlık, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine uygun olacak şekilde gerçekleştirmelidir.

Açıklanan nedenlerle Döner Sermaye İşletmesince 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (h) bendi ile istisna edilen mal ve hizmet alımı kapsamında olmayan “azot, ekmek ve matbaa” alımları Kanunda belirtilen ihale veya alım yöntemleri kullanılarak rekabet, saydamlık, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine uygun olacak şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.