VASKİ Genel Müdürlüğü Uygulama ve Tarifeler Yönetmeliği, (VASKİ genel kurulu) Van Büyükşehir Belediye Meclisi Kararları ve eki indirimli tarifelerin incelenmesi sonucunda 6360 sayılı Kanun ile merkeze bağlanan ilçe merkezlerine indirimli tarife uygulandığı görülmüştür.

2560 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesinde; su satışı ve kullanılmış suların boşaltılmasına ilişkin tarifeleri inceleyerek karara bağlama görevinin genel kurulda olduğu hükme bağlanmıştır.

Aynı zamanda VASKİ genel kurulu olan Van Büyükşehir Belediye Meclisinin 23.11.2015 tarih ve 30 sayılı kararından sonra alınan tüm genel kurul kararlarında 6360 sayılı Kanun ile merkeze bağlanan Başkale, Bahçesaray, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Muradiye, Özalp, ve Saray ilçe merkezlerine; İpekyolu, Tuşba, Edremit, ve Erciş ilçe merkezlerine göre su ve atık su tarifesinin indirimli olarak belirlendiği, 2022 yılında uygulanan tarifelere ilişkin alınan 30.11.2021 tarih ve 13 sayılı, 25.02.2022 tarih ve 1 sayılı, 01.07.2022 tarih ve 10 sayılı genel kurul kararlarında da aynı uygulamaya devam edildiği, anılan meclis kararlarının tamamında da yapılan indirimlerin işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimlerden olmadığı görülmüştür.

2560 sayılı Kanun’da su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılmasına ilişkin tarifeleri yapma yetkisi VASKİ Genel Kuruluna verilmiş ise de Genel Kurulun işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler haricinde herhangi bir kişi, kurum veya bölgeye indirimli veya ücretsiz tarife belirleyebileceğine ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da ve Kanuna dayanılarak çıkartılan Bakanlar Kurulu kararlarında indirimli su ücreti tahakkuk ettirilecek olanlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmış, üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanamayacağı belirtilmiştir. Ayrıca, Kanun’un yayımı tarihinden itibaren Cumhurbaşkanı’nca (Bakanlar Kurulunca) çıkarılan muafiyet kararlarında belirtilenler dışında su ve kanalizasyon idarelerine

özgü ilçe merkezlerine indirimli su verileceğine ilişkin herhangi bir Karara rastlanmamıştır. Bu nedenle idare tarafından hazırlanacak tarife yönetmelikleri ve uygulanacak tarife kararlarında diğer kanunlarda belirtilen hükümlerin uygulanabilmesi mümkündür. Mesela 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile mahalleye dönüşen belde ve köyler için indirimli tarife belirlenmesi mevzuata aykırı değildir. Zira bu yerler hakkında 6360 sayılı Kanun’un geçici 1’inci maddesinin 15’inci fıkrasında bu Kanuna göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) alınmayacağı, içme ve kullanma suları için alınacak ücretin 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) en düşük tarifenin %25’ini; 29’uncu fıkrasında bu Kanuna göre tüzel kişiliği kaldırılarak tek mahalleye dönüştürülen beldelerde içme ve kullanma suları için alınacak ücretin 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) en düşük tarifenin %50’sini geçmeyecek şekilde indirimli tarife ile belirleneceği ifade edilmiştir.

Aynı şekilde 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 16.10.2020 tarihinde eklenen ek 3’üncü maddesinde büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunan, kırsal özelliği devam eden ve buna ilişkin meclis kararları alınan belde belediyesi veya köy iken mahalleye dönüşen yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücretin en düşük tarifenin işyerleri için

%50’sini, konutlar için %25’ini geçmeyecek şekilde belirleneceği, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'na göre alınması gereken harcamalara katılma paylarının %50 indirimli uygulanacağı belirtilerek bölgesel indirimlerden bahsedilmiştir.

Görüldüğü üzere, ne kanunlarda ne de Cumhurbaşkanı’nca (Bakanlar Kurulunca) çıkarılan muafiyet kararlarında ilçe merkezlerine üretilen mal ve hizmetlere yönelik indirim yapılabilmesine ilişkin bir müsaade bulunmamaktadır. Mevzuatla izin verilmeyen Başkale, Bahçesaray, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Muradiye, Özalp, ve Saray ilçe merkezlerinde yaşayan tüm vatandaşlara (mevzuatla indirimli tarife uygulanabilecek kişiler hariç) İpekyolu, Tuşba, Edremit, ve Erciş ilçe merkezlerinden ayrı olarak indirimli tarife uygulamak, yukarıda belirtilen tüm nedenlerle çelişmektedir. Bu anlamda yukarıda sayılan ilçe merkezlerinden genel kurul kararları sebebiyle uzun yıllar su ve atıksu bedellerinin eksik alınmasıyla idarece aynı hizmetin sunulduğu örneğin Edremit ile Gevaş ilçe merkezinde yaşayan vatandaşlar arasında sunulan hizmetin bedeli olarak farklı uygulamalara neden olunmuştur.

Yukarıda bahsedilen yerlerden eksik alınan su ve atıksu bedelleri sebebiyle 2020 ve

2021 ve 2022 yıllarında yaklaşık 9 milyon TL gelirden mahrum kalınmıştır.

Sonuç olarak, 5018 sayılı Kanun’un 8’inci maddesi gereği her türlü kamu kaynağının elde edilmesinden görevli ve yetkili olanların, kaynakların hukuka uygun olarak elde edilmesinden sorumludurlar. Bu nedenle VASKİ genel kurulunun mevzuatın belirlediği şekilde tarife belirlemek zorunda olduğu değerlendirilmektedir.