Üniversitenin çeşitli birimlerinde, 657 sayılı Kanun’da sayılan haller dışında dolu kadroya vekâlet ettirilen kişilerin aynı zamanda harcama yetkililiği ve gerçekleştirme görevlisi görevlerini yaptıkları tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86’ncı maddesinin “Vekâlet görevi ve aylık verilmesinin şartları” başlıklı 86’ncı maddesinde; memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği hüküm altına alınmıştır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin (k) bendinde, kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim harcama birimi olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un 31’inci maddesinde bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisinin harcama yetkilisi olduğu ifade edilmiştir. “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde ise; bütçeden harcama yapılabilmesi harcama yetkilisinin, harcama talimatı vermesine bağlanmıştır. Ayrıca “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde; gerçekleştirme görevlilerinin, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürüttükleri ve bu kişilerin bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumlu olduğu belirtilmiştir.

Kanun’un “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesine göre ise her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Harcama yetkisi ve yetkilisi” başlıklı 31’inci maddesinde ise “Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst

yöneticisi harcama yetkilisidir.” denilerek harcama yetkilisinin tanımı yapılmıştır.

İç Kontrol Ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Ön mali kontrol süreci” başlıklı 12’nci maddesinde; ödeme emri belgesini düzenlemekle görevli olan gerçekleştirme görevlisinin, harcama yetkilisi tarafından yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından seçilecek kişilerden olması gerektiği belirtilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, dolu olan kadrolara sadece 657 sayılı Kanun’da sayılan hallerin oluşması durumunda vekil atanabileceği ve harcama yetkililiği ve gerçekleştirme görevlisi görevlerinin de kadroyu işgal eden kişi tarafından kullanılacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan denetimlerde, Üniversitede izin, geçici görev, disiplin cezası veya görevden uzaklaştırma olmaksızın dolu olan genel sekreter, meslek yüksekokulu sekreteri, fakülte sekreteri ve konservatuvar sekreteri kadrolarına başka memurların görevlendirildiği, söz konusu kadroya ait görevin sürekli ve düzenli olarak bu kişiler tarafından yürütüldüğü ve harcama yetkililiği (Genel Sekreter) ve gerçekleştirme görevliliği (Fakülte ve Yüksekokul Sekreterleri) görevlerinin de yine bu kişiler tarafından yapıldığı tespit edilmiştir.

Netice olarak, dolu olan kadrolara 657 sayılı Kanun’da sayılan haller dışında vekâleten görevlendirme yapılmaması ve gerçekleştirme görevliliği ile harcama yetkililiği görevlerini de kadroda bulunan kişilerin kullanması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 13’üncü maddesinin

(b) fıkrasında rektörün görev, yetki ve sorumluluklarının düzenlendiği, bulguya konu atamaların ise rektöre bu madde ile verilen takdir hakkı kapsamında yapıldığı belirtilmiştir.

Söz konusu maddede rektörün gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek gibi bir yetkisi olduğu bilinse de dolu kadroya vekaletin ne şekilde yapılacağı 657 sayılı Kanun ile düzenlenmiş ve şartlar yukarıda sınırlı olarak sayılmıştır. Dolayısıyla üst yöneticinin de kanunda sınırlı olarak belirlenen haller dışında bir atama yapma yetkisi bulunmamaktadır.