Karar Künyesi
Belediye birimleri tarafından günlük ihtiyaçlara ilişkin gerçekleştirilen çeşitli mal ve hizmet alımlarında, mevzuata aykırı olarak fatura yerine perakende satış fişi alınmış ve ödeme emri belgesine bu belgeler eklenmiştir.
Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin (MİHBY) “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“d) Fatura: İş, mal veya hizmet alımlarında, işin, malın veya hizmetin özelliğine veya alımın yapıldığı yere göre düzenlenmesi gereken belgelerden;
Faturayı,
Fatura yerine geçen belgelerden serbest meslek makbuzu, gider pusulası, müstahsil makbuzu, giriş ve yolcu taşıma biletleri ile Uluslararası Hava Taşıyıcıları Birliği üyesi şirketlerce düzenlenen elektronik yolcu biletlerini, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara ait satış fişini,
Kanunen yukarıdaki belgeleri düzenlemek zorunda olmayanlardan alınan Yönetmelik eki Harcama Pusulasını (Örnek: 1),
31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte belirlenen asgari bilgileri taşıyan alındıyı,
Yurtdışında yapılan iş ve hizmet alımları ile mal alım bedellerinin ödenmesinde ise, yerel teamüle uygun olarak düzenlenen ve birim amiri veya İlgili mevzuatında belirtilen yetkililerce onaylı tercümeleri ekli fatura veya benzeri belgeleri,” ifade ettiği belirtilmiştir. Görüldüğü gibi “perakende satış fişi” MİHBY’nin fatura tanımı içerisinde yer almamaktadır.
Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesinde fatura; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Kanun’un 230’uncu maddesinde faturanın şekli aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:
“Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası;
Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;
Malın veya işin nev'i, miktarı, fiyatı ve tutarı;
…”
Madde metninde de görüldüğü gibi müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarasına ait bilgilerin faturada gösterilmesi yasal bir zorunluluktur.
MİHBY’de harcama türlerine göre Yönetmelik’te fatura olarak tanımlanan hangi belgelerin ödeme emri belgesine ekleneceği ayrıntılı olarak düzenlenmektedir. Yönetmelik’te sadece şu üç harcama türü için “perakende satış fişi” harcama belgesi olarak kabul edilmektedir. Söz konusu harcamalara aşağıda yer verilmiştir:
“Madde 18 – (1) Cenaze giderlerinin ödenmesinde;
…
Cenaze, personelin bağlı bulunduğu kurumca tayin edilen bir personel veya ailesi ya da yakınları tarafından kaldırıldığı takdirde, yapılan masraflara ilişkin fatura, perakende satış fişi veya ödeme kaydedici cihazlara ait satış fişi, …
Madde 23 – (1) Yolluklarla ilgili giderlerin ödenmesinde;
…
Taksi ile yapılan seyahatlerde (belediye hudutları dahilindeki taksi ücretleri hariç) fatura veya perakende satış fişi veya ödeme kaydedici cihazlara ait satış fişi, …
Madde 37 - …
(2) Yabancı konuk ve heyetlerin ağırlanması amacıyla görevlendirilecek personel ve ilgili yönetmeliklere göre görevlendirilecek mihmandarlar tarafından yapılan temsil ve ağırlama giderlerinin ödenmesinde; …
b) Fatura, perakende satış fişi veya ödeme kaydedici cihazlara ait satış fişi ve adisyon,
… ödeme belgesine eklenir.”
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerine rağmen Belediyenin birçok birimi tarafından gerçekleştirilen günlük ihtiyaçlara ilişkin harcamalarda, fatura yerine perakende satış fişi alınmış ve ödeme emri belgelerine eklenmiştir.
İdare tarafından verilen cevapta mevzuat hükümleri uyarınca işlem yapılacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak alıcıya ilişkin herhangi bir bilginin yer almadığı perakende satış fişi yerine mevzuatta belirtildiği üzere faturanın ödeme emri belgelerine eklenmesi gerekmektedir.