Kamu İdaresine ait şirketler için alınan sermaye artırım kararlarında 247 Sermaye Taahhütleri Hesabı’nın kullanılmadığı görülmüştür.

27.05.2016 tarih ve 29724 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı’na ilişkin ‘‘Hesabın Niteliği’’ başlıklı 181’inci maddesinde; bu hesabın, mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararların, bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Anılan Yönetmelik’in 247 Sermaye Taahhütleri Hesabı’na ilişkin “Hesabın Niteliği” başlıklı 184’üncü maddesinde; bu hesabın, mahalli idarelerin mal ve hizmet üreten kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yönetmelik’in aynı hesaba dair “Hesabın İşleyişi” başlıklı 185’inci maddesinde ise sermaye taahhüt tutarlarının bu hesaba alacak, ilgili mali duran varlık hesabına borç kaydedileceği; yerine getirilen sermaye taahhüt tutarlarının da bir taraftan bu hesaba borç, taahhüdün yerine getirilme şekline göre ilgili hesaplara alacak, diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabı’na borç 835 Gider Yansıtma Hesabı’na alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

247 Sermaye Taahhütleri Hesabı aktif düzenleyici pasif karakterli bir hesaptır. İştirak edilen bir şirket için sermaye taahhüdü yapıldığında taahhüt edilen tutarın tamamı bu hesaba alacak, 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı’na ise borç kaydedilir. Bunun amacı taahhüt edilen ancak henüz yerine getirilmeyen taahhüt tutarının bilançonun aktif tarafını gerektiğinden yüksek göstermesinin önüne geçilmesidir. Buna göre sermaye taahhüdü yapıldığında hesaba alacak kaydı yapılmalı, taahhüt edilen sermaye tutarının tamamı ya da bir kısmı ödendikçe ödenen tutar hesaba borç yazılarak kayıtlardan çıkarılmalıdır. Ayrıca taahhüt yerine getirildiğinde 830 Bütçe Giderleri Hesabı ve 835 Gider Yansıtma Hesabı kullanılmalıdır.

Yapılan incelemede; Kamu İdaresine ait şirketlere dair sermaye artırım kararları alındığı, ancak henüz yerine getirilmeyen taahhütlere ilişkin kararlar muhasebeleştirilirken 247

Sermaye Taahhütleri Hesabı yerine 320 Bütçe Emanetleri Hesabı kullanıldığı tespit edilmiştir.

247 Sermaye Taahhütleri Hesabı’nın kullanılmaması nedeniyle, taahhüt edilen sermaye taahhüdünün ne kadarının yerine getirildiği bilgisi muhasebe kayıtlarında izlenememekte ve Kamu İdaresi bilançosunda görülememektedir.

Kamu İdaresi cevabında bulguya ilişkin düzeltme kaydının yapıldığı ifade edilmiştir. Söz konusu tespit; kurum tarafından 10.02.2023 tarih ve 1624 sayılı ödeme emri belgesi ile düzeltilmiştir.

Kamu İdaresinin, mal ve hizmet üreten kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinin 247 Sermaye Taahhütleri Hesabı’nda izlenmesi gerekmektedir.