Belediyenin kurban pazarı ve entegre kesimhanedeki 29 yıllık irtifak hakkının bir firmanın talebine göre ihalesiz olarak protokolle devredildiği; Kurban Bayramları sonrasında tesislerin temizliğinin yapılmasının Belediye tarafından bedelsiz üstlenildiği; irtifak hakkının devri için alınan bedelin piyasa rayiçlerinin altında olduğu tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11’inci maddesinde; üst yöneticilerin kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını sağlamaktan sorumlu oldukları ve bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri aracılığıyla yerine getirecekleri belirtilmektedir. Aynı Kanun’un 8’inci maddesinde de; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasından sorumlu oldukları hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun'un “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinin son fıkrasında, kamu idarelerine ait malların edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin, verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı ve bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda

yetki verilenlerin sorumlu olacağına ilişkin hüküm bulunmaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 1'inci maddesinde; belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği; "İlkeler" başlıklı 2'nci maddesinde, Kanun’un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu; "İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu" başlıklı 36'ncı maddesinde ise, Kanun’un 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esas olduğu belirtilmiştir.

Hazine arazisi üzerinde Belediyeye 2005 yılında 29 yıllığına irtifak hakkı tesis edilmiştir. İrtifak hakkı bedeli olarak Belediye tarafından Hazineye yıllık olarak yaklaşık 120.000,00 TL ödenmekte iken, 14.08.2018 tarihli protokolle Belediyenin irtifak hakkı toplam 1.360.000,00 TL bedelle ihalesiz olarak devredilmiştir. Başka bir belediyenin kurban pazarı kiralama ihalesinde aylık tahmini kira bedeli 126.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Üstelik yüklenici kurban bayramı süresince (4 gün) her gün için 1 aylık kira bedeli ödeyecektir. Buna göre irtifak hakkı devir bedelinin piyasa rayiçlerinin çok altında olduğu açıktır.

Belediye Meclisinin 04.03.2020 tarihli kararıyla, kurban pazarı alanında irtifak hakkı tesis edilmesi ile ilgili 06.06.2018 tarihli Meclis kararına göre yapılan protokolün iptal edilmesine ve taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının kaldırılmasına karar verilmişse de; kurban pazarı ve entegre kesimhanenin verimlilik ve tutumluluk ilkesi çerçevesinde, kamu yararına uygun olarak kullanılması zorunludur. Verimlilik ve tutumluluk ilkesine aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumlu olacaktır.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasını sağlama sorumluluğu ile kamu mallarının verimlilik ve tutumluluk ilkelerine uygun olarak yönetilmesi sorumluluğu çerçevesinde, irtifak haklarının devredilmesinde mevzuata uygun olarak rekabetin sağlanması suretiyle ihale yapılması gerekmektedir.