İdare Tarafından 4734 Sayılı Kanun’da Yer Alan İhale Yöntemlerinden Birisi Kullanılarak Karşılanması Gereken Bazı İhtiyaçların Parçalara Bölünmek Suretiyle Doğrudan Temin Usulü ile Karşılanması

Zeytinburnu Belediyesinin bütçe içi işletmesi olan Zeytinburnu Belediyesi Spor ve Sosyal Tesis İşletmesine ilişkin mal ve hizmet alımlarının aynı ihale konusu içinde yer alabilecek mal ve hizmet alımları olmasına rağmen kısımlara bölünerek doğrudan temin usulü ile yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanmasını sağlamakla sorumludur.

… Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir.” hükmü yer almaktadır.

27868 sayılı ve 08.03.2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin “İhale İşlemleri” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“İşletmenin ihale iş ve birimleri 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile bu kanunlara dayanılarak yayımlanan yönetmeliklerin hükümlerine göre yürütülür.” denilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre İdarenin aynı tür ihtiyaçlarını önceden belirleyip temel ihale usullerini kullanarak temin etmesi gerekmektedir. Ancak Zeytinburnu Belediyesi Spor ve Sosyal Tesis İşletmesi için yapılan mal ve hizmet alımları aynı ihale konusu içinde yer alabilecek mal ve hizmet alımları olmasına rağmen kısımlara bölünerek farklı tarihlerde doğrudan temin usulü ile yapılmıştır. Örneğin; aynı ay içerisinde birden çok gerçekleşen ve yıl içerisinde de çok sık tekrar eden balık, tatlı vb. alımların aynı türden ihtiyaçlar olmasına rağmen farklı tarihlerde aynı firmalardan kısımlara bölünerek doğrudan temin usulü ile gerçekleştirildiği görülmüştür.

Sonuç olarak İdarenin farklı tarihlerdeki aynı türden mal alımlarını kısımlara bölerek doğrudan temin yöntemi ile yapması Kanun’da temel ihale usulü olarak belirlenen alım yöntemlerinin kullanılmamasına, rekabet ortamının sağlıklı şekilde oluşmamasına ve toplu alımlardan kaynaklanan fiyat indirimlerinden yararlanılmamasına sebep olmaktadır. İdarenin mali yıla ilişkin mal alımlarını ihale yapılabilmesi için gerekli hazırlık işlemlerini zamanında tamamlayarak temel ihale usulleri ile gerçekleştirmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Doğrudan Temin Yöntemi İle Yapılan Alımlara İlişkin Fiyat Araştırmalarında Mal ve Hizmet Alımlarına Ait Niteliklerin Yeterince Belirtilmemesi