Arsa satışlarına ilişkin olarak Emlak Müdürlüğü ile Muhasebe Müdürlüğünden alınan veriler karşılaştırıldığında, arsa satışlarının satış bedeli üzerinden muhasebeleştirildiği ve arsa satışları sonucu oluşan olumlu/olumsuz farkların 600/630 no.lu gelir/gider hesaplarına aktarılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinin “Maddi duran varlıkların satılması” başlıklı (d) bendinde; amortisman ayrılmış olan varlıkların net değerinin, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanların düşüldükten sonra kalan tutarın olduğu, devir ve trampanın satış hükmünde olduğu belirtilmiştir. Ayrıca maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işleminin muhasebeleştirileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 189’uncu maddesinin “Alacak” başlıklı (b) bendinde ise; satılan arsa ve arazilerin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabı’na alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630- Giderler Hesabı’na borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabı’na alacak, 805- Gelir Yansıtma Hesabı’na borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; Emlak Müdürlüğünün verilerine göre 2022 yılı kayıtlı değeri 6.049.152,67 TL olan taşınmaz 25.599.00,00 TL bedelle satıldığı halde 01/06/2022 tarihli ve 6163 no.lu ödeme emrinde görüleceği üzere 250.01.02-Arsalar Hesabı’na aynı miktarda alacak kaydı yapılmış dolayısıyla da bu satış ile ilgili 600-Gelirler Hesabı çalıştırılmamıştır. Yine Emlak Müdürlüğünün 2022 yılı verilerine göre; toplam 93 adet parselin satışı gerçekleşmiş ve aynı usulün izlendiği tespit edilmiştir.

İdare cevabında, Bilgi İşlem Müdürlüğünce Taşınmaz Kayıt ve Kontrol işlemleri ile ilgili bir yazılım programı oluşturulması ve geliştirilmesi çalışması yapıldığı ve çalışma tamamlandığında Arsa Satışlarından Elde Edilen Olumlu/Olumsuz Farkların Gelir/Gider Hesaplarına Kaydedilmesi işlemlerinin bu program ile sağlanacağı bildirilmekteyse de ilgili müdürlükçe yapılması gereken işlemlerin bir yazılıma gerek duyulmaksızın da gerçekleştirilebileceği düşünülmektedir.

Bu itibarla, satış bedeli ile kayıtlı değer arasındaki farkın ilgili gelir veya gider hesaplarına aktarılmayarak 800-Bütçe Gelirleri Hesabı’nda tutulması nedeniyle faaliyet sonuçları tablosu ve dolayısıyla da dönem net kar tutarının hatalı sonuç vermesine neden olunmaktadır. Bu durumun oluşmaması, satış bedeli ile kayıtlı değer arasındaki farkın ilgili gelir veya gider hesaplarına aktarılmasını gerektirmektedir.