Kurumun mali tablolarına göre 2018 yılı içinde toplam 426.894,79 TL tutarında net mevduat faiz geliri elde edildiği ve bu tutara ulaşılırken kesilen gelir vergisine ilişkin muhasebe kaydının yapılmadığı görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin “Gayri safilik ilkesi” başlıklı 39'uncu maddesinde;

“Gelir ve giderler, herhangi bir düzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkça netleştirilmeden kaydedilir.”

Denilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Faaliyet sonuçları tablosu ilkesi” başlıklı 6'ncı maddesinin (a) bendinde,

“Kamu idarelerinin faaliyetlerine ilişkin gelir ve gider işlemleri, tahakkuk esasına dayalı olarak gelir ve gider hesaplarında izlenir. Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur.”

Hükmü yer almaktadır.

Buna göre, tahakkuk eden faiz gelirlerinin brüt tutar üzerinden 600.5.1.9.3 Gelirler Hesabında (Mevduat Faizleri), buna ilişkin olarak stopaj yapılan vergi ve benzeri giderlerin de 630.03.04.03.01 Giderler Hesabında (Vergi Ödemeleri ve Benzeri Giderler) muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte mevduat faiz oranı, tahakkuk ettiği vadeli hesabın açıldığı tarihe göre farklılık göstermektedir. 31.08.2018 tarihli ve 30521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 31.08.2018 – 01.12.2018 tarihi arasında açılmış mevduatlar için, mevduat faiz oranlarında değişikliğe gidilmiştir.

Mezkûr Karar’ın 1’inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 67’nci maddesinde yapılan değişiklik ile mevduat faizlerinde aşağıdaki şekilde değişiklik yapılmıştır;

1. 31.08.2018 tarihi itibarıyla ve takip eden 3 ay içinde açılan veya vadesi yenilenen; TL mevduatlara ödenen faizlerden;

   • Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda % 5,

   • 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %3,

   • 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %0, oranında stopaja tabi,

2. 02.01.2013 tarihinden itibaren, 30.08.2018'e kadar açılan veya vadesi yenilenen; TL mevduatlara ödenen faizlerden;

   • Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda % 15,

   • 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12,

   • 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10, oranında stopaja tabi,

3. 02.01.2013 tarihinden önce açılmış olan döviz tevdiat ve TL mevduat hesaplarına ödenen faizler vadeye bakılmaksızın % 15 oranında stopaja tabi olacaktır.

Polatlı Belediyesinde, 2018 yılında faiz geliri elde eden;

• 102.01.05 kodunda izlenen Ziraat Bankası Repo Hesabında yer alan 7 ayrı vadeli hesap,

• 102.10.01 kodunda izlenen İller Bankası Vadeli Fon Hesabı adında 2 ayrı vadeli hesap ve

• 102.01.18 kodunda Ziraat Bankası Vadeli Hesabı adında 1 adet vadeli hesap olmak üzere,

10 adet vadeli mevduat hesabı bulunmaktadır.

600.05.01.09.03 kodunda muhasebeleştirilen mevduat faizleri, söz konusu 10 banka hesabından elde edilmektedir. Banka hesaplarının açılış ve vade bilgisine aşağıdaki tabloda yer verilmiştir:

Tablo 14: Polatlı Belediyesinin Vadeli Hesaplarına İlişkin Bilgiler

Tablo 15: Muhasebe Kodu İtibariyle Kaydı Yapılan Net Faiz Tutarı

Tabloda, açılış tarihi ve vade bilgisine yer verilen vadeli fon hesapları arasında, son satırda yer alan 5876 numaralı hesap dışındaki hesapların açılış tarihi, yukarıda yer verilen Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın yayım tarihinden önce olduğu için o hesaplarda yer alan mevduatlara tahakkuk eden faizler %15 oranında vergi kesintisine tâbi tutulacaktır. 5876 numaralı hesapta 1 gün tutulan mevduat karşılığında 874,85 TL faiz geliri elde edildiği görülmüştür. Söz konusu hesabın açılış tarihi 10.12.2018 olduğundan, bu gelir %5 oranında vergi kesintisine tâbi tutulacaktır.

Yapılan vergi kesintileri, 630.03.04.03.01 Vergi Ödemeleri ve Benzeri Giderler Hesabında muhasebeleştirilmediği için, belediyenin mevduat faiz geliri elde ederken hangi tutarda vergi ödediği muhasebe sisteminden anlaşılmamaktadır.

5876 numaralı banka hesabında yer alan mevduata tahakkuk eden faiz geliri üzerinden

%5 oranında alınan 45,15 TL (920,00 x 0,95 = 874,85 TL) gelir vergisi ve diğer mevduatlara tahakkuk eden faiz geliri üzerinden %15 oranında alınmış olan 75.179,06 TL (501.199,00 x 0,85 = 426.019,94) muhasebe kayıtlarına alınmıştır. Bunun sonucu olarak, 630 Giderler Hesabı, olması gerekenden 75.224,21 TL eksik görünmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşıldığı üzere, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin ilkelerinden biri olan “gayri safilik” ilkesinin tesis edilebilmesi ve faaliyet sonuçları tablosunun fiili durumu doğru bir şekilde yansıtabilmesi için, muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemizin bankalarda bulunan vadeli mevduatlarından elde edilen faiz gelirleri net tutar üzerinden muhasebeleştirilmiş olup 2019 yılında elde edilen faiz gelirlerinden yapılan stopaj ve benzeri giderlerin ilgili hesaplara kaydı yapılacaktır.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak Bulgumuzda belirtilen hususlar, İdare tarafından kabul edilerek gereğinin yapılacağı bildirilmektedir. Bulgumuzda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, Kamu

İdaresi tarafından 2018 yılı içinde edinilen faiz gelirlerinin gayri-safilik ilkesine aykırı olarak net tutar üzerinden muhasebeleştirildiği ve bu işlem neticesinde 2018 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosu’nun 75.224,21 TL tutarında olumsuz yönde etkilendiği değerlendirilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.