Karar Künyesi
İdare tarafından doğrudan temin yöntemi ile yaptırılan ve belirli bir süreyi gerektiren yapım işlerinin sözleşme düzenlenmeden gerçekleştirildiği ve bu işlere ait ödeme dosyaları içerisine hakediş raporlarının bulunmadığı görülmüştür.
Belirli Bir Süreyi Gerektiren Yapım İşlerinde Sözleşme Yapılmaması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) bendine göre, büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin 01.02.2023- 31.01.2024 tarihleri arasında 431.810,00 TL’ye kadar mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile alım imkânı bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” başlıklı 22’nci maddesinin 22.1.1.3. alt bendinde, doğrudan temin yöntemi ile alımı yapılacak malın tesliminin veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanmasının zorunlu olduğu bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılmasının idarenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde, idarelerin belirtilen parasal sınırlar dâhilinde doğrudan temin yöntemine başvurabilecekleri, bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılmasının idarenin takdirinde olduğu ancak teslimi veya ifası belirli bir süreyi gerektiren alımlarda sözleşme yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Yapılan incelemede; 2023 yılı içerisinde doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen “Basketbol Sahası Akrilik Zemin Kaplanması Yapım İşi” ve “Yüzme Havuzu Arkası Giydirme Hizmeti Alım İşi” kapsamında yaptırılan işlerin, yapımı belli bir süreyi gerektirmesine rağmen bu işlere ilişkin sözleşme yapılmadığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; işin yapımı ve hizmetin ifası sırasında yaşanabilecek aksaklıklarda ve hukuksal anlaşmazlıklarda idare açısından hak kaybı oluşabileceği, diğer yandan hazinenin vergi gelirlerinden olan damga vergisinin tahakkukunun önüne geçilerek hazinenin gelir kaybına yol açılacağı dikkate alınarak, belirli bir süreyi gerektiren mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde mevzuat hükümleri uyarınca sözleşme düzenlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
Yapım İşlerinde Hakediş Raporlarının Düzenlenmemesi
İdare tarafından doğrudan temin yöntemiyle yapılan hizmet alımları ile yapım işlerine ait ödeme dosyaları içerisine hakediş raporlarının bulunmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Hakediş raporu” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) İhale veya doğrudan temin usulüyle yapılacak yapım işleri ile hizmet alımlarında, sözleşme ve/veya şartname hükümlerine göre yerine getirilen taahhütlerin bedellerinin ödenmesinde aşağıda belirtilen hakediş raporları düzenlenir.
Yapım İşleri Hakediş Raporu (Örnek: 4): Bu rapor, yapım işlerinde yükleniciye ödenecek ara ve kesin hakediş tutarının hesaplanmasına esas olan belgelerden oluşur. Yapım türüne göre ilgili sayfaları ve gerekli görülen diğer belgeler düzenlenerek yüklenici ve yapı denetim elemanlarınca imzalanır, yetkili makamca onaylanır.
Hizmet İşleri Hakediş Raporu (Örnek: 5): Bu rapor, hizmet işlerinde yükleniciye ödenecek ara ve kesin hakediş tutarının hesaplanmasına esas olan belgelerden oluşur. Hizmet türüne ve işin özelliğine göre yalnızca ilgili sayfaları ve gerekli görülen diğer belgeler düzenlenerek yüklenici ve kontrol elemanlarınca imzalanır, yetkili makamca onaylanır.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerinden anlaşılacağı üzere; doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen yapım işleri ile hizmet alımlarında sözleşme veya şartnamedeki hükümlere göre yerine getirilmesi gereken bedellerin ödenmesinde hakediş raporlarının düzenlenmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, yukarıda bahsi geçen söz konusu yapım işine ve hizmet alımına ait ödeme dosyalarında hakediş raporlarının bulunmadığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen yapım işlerine ve hizmet alımlarına ilişkin bedellerin ödenmesinde, Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliğine uygun olarak hakediş raporlarının düzenlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.