Büyükşehir Belediyesince, merkez ilçelerin yetki alanında bulunan mahallerde yapı ruhsatı düzenlendiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7'nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği projelere ilişkin yapı ruhsatlarının ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamındaki yapılacak hizmetlerdeki yapı ruhsatlarının büyükşehir belediyesince düzenlenebileceği ifade edilmiştir.

Bunun yanı sıra, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı” başlıklı 73’üncü maddesinde; büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her ölçekteki imar planı, parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar işlemleri ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nda belediyelere verilen yetkileri kullanmaya büyükşehir belediyelerinin yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, örneğin Şahinbey ilçesinin Beştepe, Küçük Kızılhisar ve Serince mahallelerinde büyükşehir belediyesi tarafından da yapı ruhsatı düzenlendiği anlaşılmıştır. Büyükşehir Belediyesinin bu alanlarda ruhsat verebilmesi için,

• Kentsel dönüşüm ve gelişme alanı ilanı,

• Gecekondu önleme bölgesi ilanı,

• Büyükşehir Belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği projelere ilişkin yapılar olması gerekmektedir.

Ancak, Büyükşehir Belediyesi'nin bu alanlarda yukarıdaki koşulların dışında yapı ruhsatı verdiği gözlemlenmiştir. Bu durum, mevzuatta açıkça belirtilen yetki paylaşımı ve sorumluluklara aykırılık teşkil etmektedir.

İdare cevaben 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun 7'inci maddesinin birinci fıkrasının e bendine atıfta bulunan 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 69 ve 73'üncü maddelerini dayanak gösterek yapım ve ruhsat işlemleri için Büyükşehir Belediye Meclisinde karar alındığını ifade etmiştir.

Büyükşehir Belediyelerinin yapı ruhsatı verebilmesi için yukarıda sayılan üç başlıktan biri söz konusu olmalıdır. Eğer ki bunlardan biri varsa, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 69 ve 73'üncü maddeleri Büyükşehir Belediyesi için uygulama alanı bulacaktır. 69' uncu madde arsa ve konut üretimi gibi genel bir durumdan bahsederken, 73'üncü madde bizzat kentsel dönüşüm ve gelişme alanı ilanından söz etmektedir. Ancak ortada ne bir kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilanı, ne bir gecekondu önleme bölgesi ilanı, ne de bunlara ilişkin kanunlarla Büyükşehir Belediyesine verilen görev ve hizmetlerin gerektirdiği bir proje bulunmaktadır. Yani bu maddeler dayanak gösterilerek konut yapım ve ruhsatlandırma işlemleri yapılamayacaktır. Dolayısıyla Meclisin bu yönde bir karar almış olması da kanuni dayanaktan yoksundur.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda, Büyükşehir Belediyesinin yetki alanı dışında kalan mahallerde yapı ruhsatı vermesi mevzuata uygun olmayıp, ilgili ilçe belediyelerin görevlerini icra etmesini sekteye uğratabilmektedir. Bu nedenle, İdarenin mevzuata uygun şekilde hareket etmesi ve yetki alanlarını aşmaması gerektiği değerlendirilmektedir.