İdarenin mülkiyetindeki taşınmazın, mevzuat hükümlerine aykırı olarak Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanıldığı görülmüştür.

İdarenin mülkiyetinde yer alan Oruç Reis Mah. 7 pafta 1131 parseldeki 749.875 m²lik taşınmaz, 10.04.2014 tarih ve 5787 sayı ile onaylanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında Triyaj Alanı, Yol Alanı ve Yer Altı Metro Hattında kalmaktadır.

İdare ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında 08.06.2016 tarihinde Ortak Hizmet Protokolü (İstanbul-Esenler İlçesi Kentsel Dönüşümü) düzenlenmiş, söz konusu Protokol ile Esenler Belediyesine ve İBB’ye bir takım haklar tanınmış ve yükümlülükler yüklenmiştir. Protokolün “Yürürlük” başlıklı 12’nci maddesinde; Protokolün tarafların meclis kararlarına müteakip olmak üzere tarafların imzası ile yürürlüğe gireceği düzenlemesi yapılmıştır.

15.03.2017 tarihinde Esenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü, İBB Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Raylı Sistemler Müdürlüğüne yazdığı yazı ve ekleri ile; 03.03.2017 tarihinde Kabataş-Mahmutbey Metro Hattı depo (triyaj) sahası amacıyla yapılacak proje ve inşaat çalışmaları için güvenlik ve çevre düzenlenmesi sağlanması koşuluyla söz konusu taşınmazı İBB’ye teslim etmiş ve kullanımına izin vermiştir. Söz konusu triyaj alanı teslim tarihinden itibaren İBB’nin uhdesinde kullanımdadır.

19.04.2019 tarihinde 26 sayılı Meclis Kararı ile Esenler Belediyesi ile İBB arasında 08.06.2016 tarihinde imzalanan Ortak Hizmet Protokolü, Esenler Belediye Meclisi tarafından uygun görülmemiştir. 17.10.2019 tarihinde de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi 563 sayılı Meclis Kararı ile oybirliği ile söz konusu Protokolün feshine ilişkin karar almıştır.

Esenler Belediyesi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından 20.11.2019 tarihinde İBB Emlak Yönetimi Daire Başkanlığı Kamulaştırma Müdürlüğüne 36251057/622-01-S-366 sayı numaralı yazı gönderilerek; Esenler İlçesi Oruç Reis Mah. 7 pafta 1131 parsel sayılı taşınmaz üzerinde Triyaj Alanının yapımına ilişkin çalışmaların devam ettirildiği, Kabataş-Mahmutbey metrosu triyaj alanına ilişkin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu uyarınca kamulaştırma çalışmalarının başlatılmasını, kamulaştırma işlemine başlanmadığı takdirde söz konusu alana ilişkin kamulaştırmasız el atma ve ecrimisil davalarının açılacağını belirtmiştir.

2942 sayılı Kanun’un “Bir idareye ait taşınmaz malın diğer idareye devri” başlıklı 30’uncu maddesinde; kamu tüzelkişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakları diğer bir kamu tüzelkişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamayacağı için söz konusu işlemlerin ne şekilde yapılması gereği hüküm altına alınmıştır. Ancak, İdareler arasında söz konusu süreç işletilmemiştir.

Ayrıca 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinde; İdarenin kendilerine ait taşınmazları, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebileceği veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği hükmü tesis edilmiştir. Ancak, söz konusu taşınmaza ilişkin bu şekilde bir devir veya tahsis de söz konusu değildir.

Yapılan incelemede, gerek Kamulaştırma Kanun’u hükümlerine uygun olarak bir işlem tesis edilmediğinden gerek 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesine uygun olarak bir kullanım söz konusu olmadığından gerekse iki İdarenin belediye meclisler tarafından söz

konusu protokol uygun görülmediğinden Oruç Reis Mah. 7 pafta 1131 parseldeki 749.875 m²lik taşınmazın İBB tarafından fiili kullanımının uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Ayrıca, İdare tarafından 17.02.2020 tarihinde Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan Tazminat Davası açılmıştır. TC Bakırköy 12. Asliye Hukuk Mahkemesi 30.06.2021 tarihinde davanın kabulüne karar vererek, kamulaştırmasız el atma tazminatının mevzuat hükümlerine göre İdareye ödenmesine karar vermiştir. 02.12.2021 tarihinde de TC İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından davalı İdare vekilinin istinaf başvurusu reddedilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, mülkiyeti Belediyeye ait olan 7 pafta 1131 parsel sayılı taşınmazın İBB tarafından işgale edildiği, söz konusu taşınmazın ecrimisil bedelinin ödenmesi için defaatle İBB'ye yazılar gönderildiği, izleyen süreçte kira tazminatı ve kamulaştırmasız el atma davası açıldığı, davaların İdarenin lehine sonuçlandığı ve mahkeme kararlarının yerine getirilmesi için hukuki süreçler titizlikle takip edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, eğer söz konusu taşınmazın kullanımı İBB tarafından devam ettirilecekse yukarıda ortaya konulan mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli iş ve işlemlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca taşınmazın fiilen kullanımına ilişkin husus, yargıya intikal ettiğinden yargı kararlarının gereğinin yerine getirilmesi uygun olacaktır.