150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına kaydedilecek bir mal veya malzeme satın alındığında, taşınır giriş kaydı yapıldığı, fakat tüketim yapılmadan aynı tarihte taşınır kayıtlarından çıkış yapıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabının niteliğini açıklayan 115’inci maddesinde; kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, mamul, ticari mal gibi faaliyet dönemi içinde tüketilecek varlıkların izlenmesi için bu hesabın kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Hesabın işleyişi ise ilgili Yönetmeliğin bir sonraki 116’ncı maddesinde açıklanmış ve satın alınan ilk madde ve malzemelerin ilk olarak maliyet bedelleri ile bu hesaba borç

kaydedileceği; tüketilmek amacıyla ilgili birimlere verilen veya kullanılan ilk madde ve malzemelerin ise bu hesaba alacak, 630- Giderler hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Mevzuat hükümlerinden de görüleceği üzere, burada bir süreç söz konusudur. Belediye, satın aldığı tüketim malzemelerini 150 nolu hesaba borç kaydedecek ve taşınır mal yönetmeliği hükümleri çerçevesinde bu malzemeleri ambarına alacaktır. Daha sonra bu malzemeler ilgili birimlere kullanılmak üzere verildikçe, verilen malzeme kadar tutarın 150 hesaptan çıkışı ise bu hesaba alacak kaydı yapılarak sağlanacaktır.

Belediyenin muhasebe işlemlerinin incelenmesi neticesinde, tüketim malzemelerine ilişkin kayıtların yukarıda bahsedilen sürece uygun tutulmadığı; satın alınan tüm malzemelerin aynı yevmiye kaydı üzerinde hem 150 hesaba borç, hem de 150 hesaba alacak kaydedildiği; bu nedenle ilgili malzemelerden stokta bulunanların dahi, yılsonu bilançosunda görülmediği, fiili miktar ile kayıtlı miktar arasında tutarsızlığa neden olduğu tespit edilmiştir.

Bunun yanında, aynı gün kullanılan tüketim mallarının muhasebe kayıtlarından düşülmesi elbette gereklidir. Fakat uygulamada aynı yevmiye ile giriş ve çıkış işlemlerinin yapılması şeklindeki alışkanlık, muhasebe kayıtlarının fiili durumu tam olarak yansıtmamasına neden olmaktadır.