5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (f) bendinde;

“Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.” hükmü yer almaktadır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Ücrete Tabi İşler” başlıklı 97’nci maddesinde;

“Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediyeye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki kanun maddesi hükmü ile belediye meclislerine evlenme merasimi gibi isteğe bağlı olarak ifa edecekleri hizmetler için tarife düzenleme yetkisi verilmiş, diğer yandan, 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan;

“Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idareler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan fonlar, kefalet sandıkları, sosyal güvenlik kuruluşları, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile müesseseleri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, özel bütçeli kuruluşlar, özelleştirme işlemleri tamamlanıncaya kadar, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanuna tâbi kuruluşlar ve özel

hukuk hükümlerine tâbi, kamunun çoğunluk hissesine sahip olduğu kuruluşlar, kamu banka ve kuruluşları ile bunlara bağlı iş yerleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz” hükümleri ile bu yetki sınırlandırılmıştır. Aynı maddede “Bakanlar Kurulu birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye yetkilidir.” hükmüyle mezkûr hizmetler ile ilgili muafiyetlerin Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği ifade edilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Başakşehir Belediyesi Meclisinin 08.12.2017 tarih ve 2017/63 sayılı Kararı’nda, herhangi bir yasal dayanağı olmaksızın belediye personeli (hizmet alımı ihalesi ile çalıştırılanlar dahil) ve belediye meclis üyeleri ile çocuklarının nikâh akitlerinden, aile cüzdan bedeli dışında ücret alınmayacağına karar verildiği ve bu bağlamda nikâh akit hizmetinden yararlanan belediye personeli ile çocuklarından nikâh ücreti alınmadığı tespit edilmiştir.

Belirtilen uygulama yasal düzenlemeye aykırılık teşkil ettiği gibi, İdareyi zarar uğratıcı nitelikte olduğu da açıktır.

Kamu idaresi cevabında; “Ülkemizde memur, sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışan personele, mutlu günlerinde destek olmak, yanında olunduğunu göstermek, çalışanla kurum arasında aidiyet bilinci oluşturmak için sosyal devlet ilkesi gereği çeşitli kurumlarca desteklerde bulunulmaktadır. Belediyemizce de bu kapsamda kendisi ve çocuklarının nikâh akitlerini belediyemize ait nikâh salonunda icra eden çalışanlarımızdan, ilgili meclis kararı gereği aile cüzdan bedeli hariç salon ücreti alınmamaktadır.

Raporundaki, belediye meclis üyeleri ile çocuklarının ve belediye personelinin nikâh akitlerinden ücret alınmaması hususuna ilişkin yapılan tespit ve tavsiyeler göz önünde bulundurularak mevzuata aykırı uygulamalara sebebiyet verilmeksizin nikâh hizmetlerinin mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesi için gerekli hassasiyet gösterilecektir.” denilmiştir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; tespit ve tavsiyeler göz önünde bulundurularak mevzuata aykırı uygulamalara sebebiyet verilmeksizin nikâh hizmetlerinin mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesi için gerekli hassasiyetin gösterileceği belirtildiğinden bu aşamada önerilecek başka bir husus bulunmamaktadır.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.