İdare tarafından yapılan bazı yapım işlerinde, imalatın yapılacağı caddenin kalabalık olması gerekçesiyle verilen süre uzatımının hatalı olduğu görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 29’uncu maddesinde; “…

(4) İdarenin, sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini Yüklenicinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, iş programının onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu Yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait süre en az gecikilen süre kadar uzatılır.

…

hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre yükleniciye süre uzatımı verilebilmesi için temel kriter; yüklenicinin kusuru olmaksızın, idarenin sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. Ayrıca bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle; sözleşme süresi içerisinde işin yapımını engelleyen birtakım engeller yüklenicinin kusuru olmadan ortaya çıksa ve yüklenicinin bu engelleri ortadan kaldırmaya gücü yetmemiş olsa bile, bu durumda idarenin sözleşme gereği yükümlülüğü yoksa süre uzatımı vermek mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla bu tip durumlar için 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 18’inci maddesinde yer alan “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” hükmü gereği; yüklenici, oluşan her türlü problemde süre uzatımı talep edemeyecektir.

Yapılan incelemelerde ise; Maraş Caddesi Sokak Sağlıklaştırma işinde, caddenin kalabalık olması gerekçesiyle süre uzatımı verildiği tespit edilmiştir. Bu gerekçenin yüklenicinin işini yapmasını engeller nitelikte olduğu kabul edilse bile; yukarıda yer alan mevzuat ve açıklamalardan açıkça görüleceği üzere; idarenin bu hususlarda herhangi bir yükümlülüğü yoktur. Dolayısıyla da süre uzatımının verilmesinin herhangi bir dayanağı yoktur.

Kamu idaresi cevabında; kentte beklenmedik turizm hareketliliğinin olduğu, Trabzon halkının çalışma alanındaki meraklılık hallerinin ve kent yaşamının gece 23:00’lere dayanması dolayısıyla oluşan yaya yoğunluğunun öngörülmediğini ifade etmiştir. Tamamen sübjektif nitelikte olan bu iddiaların ispatı için de herhangi bir bilgi, belge sunulmamıştır. Kaldı ki; Trabzon şehrinin ana caddesinde bu tip durumların öngörülememesi her türlü izahtan varestedir. Dolayısıyla bulgu içeriğinin aynen kalmasının ve konunun gelecek yıl denetimlerinde izlenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak; mevzuatta yer alan şartlar oluşmadan süre uzatımı verilmemesi gerekmektedir.