Karar Künyesi
Belediye tarafından mal ve hizmet alım giderlerine ilişkin ödemelerin bir kısmının doğrudan hak sahiplerine yapılmadığı, ödenmesi gereken tutarların Belediye personeli aracılığıyla hak sahiplerine elden ödendiği tespit edilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 33’üncü maddesine göre, giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenecek gerçekleştirme görevlileri tarafından ihtiyaç duyulan mal veya hizmet alımının gerçekleştirilmesi ve ödeme emri belgesinin düzenlenmesi, harcama yetkilisince ödeme emri belgesinin imzalanması ve tutarın muhasebe yetkilisi tarafından hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.
Aynı Kanun’un 61’inci maddesinde, muhasebe yetkilisinin ödeme yapmadan önce kontrol etmekle yükümlü olduğu hususlar arasında hak sahiplerine ilişkin kimlik bilgilerinin kontrolü de yer almakta olup muhasebe yetkilisi, bu kontrol sonucunda hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamayacaktır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 50’nci maddesinin c bendinde; “c) Kasadan yapılacak ödemeler ve düzenlenecek belgeler
Muhasebe birimi veznelerince tahsil edilen teminat ve depozitolardan alındığı gün iade edilmesi gerekenler,
Belirlenen limit dâhilindeki mutemet avansları ve emanet niteliğindeki (bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarlar hariç) diğer ödemeler,
Kasadan yapılması bildirilen diğer ödemeler,
kasadan veya çek düzenlenmek suretiyle bankadan yapılabilir. Bunlar dışındaki ödemeler ise hesaba aktarma suretiyle bankadan yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümler gereğince, sınırlı sayıdaki istisnalar dışında hak sahiplerine yapılacak ödemelerin hesaba aktarma suretiyle bankadan yapılması ve ödeme aşamasında muhasebe yetkilisinin ödemenin hak sahibine yapılıp yapılmadığını kontrol etmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, Belediye tarafından hak sahiplerine yapılan bazı ödemelerin, banka aracılığıyla hesaba aktarma suretiyle yapılmayıp ödenecek tutarın Belediye personelince ilgili kişiye götürüldüğü ve hak sahibinin elden teslim aldığına ilişkin bir belge düzenlenmek suretiyle yapıldığı görülmüştür. Bu şekilde yapılan ödemelerin bir yasal dayanağı bulunmayıp mal ve hizmet alımı karşılığında hak sahibine yapılacak ödemelerin doğrudan ilgili kişinin banka hesabına aktarılma suretiyle yapılması gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Belediyemizce alımı yapılan mal ve hizmet karşılığı hak sahiplerin bazılarına mutemet belgesi düzenlemek suretiyle elden teslim edilmiştir. Söz konusu uygulama mal ve hizmeti veren gerçek veya tüzel kişinin talebi üzerine tesis edilmiş olup, ileride yapacağımız ödemelerde mal ve hizmet sağlayıcı gerçek ve tüzel kişinin talepleri dikkate alınmayacak olup, hak sahiplerine yapılacak ödemelerde Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilecektir.” denilmektedir.
Sonuç olarak kamu idaresi tarafından bulguda belirtildiği üzere elden ödeme yapılmasının hak sahipleri tarafından talep edildiği ancak bundan sonra yapılacak ödemelerde Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne uygun hareket edileceği ifade edilmekle birlikte bu husus önceki yıl denetimlerinde de bulgu konusu yapılmasına rağmen
düzeltilmemiştir. Mal ve hizmet sağlayıcısı gerçek ve tüzel kişilere ödemelerin elden yapılmasının mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmektedir.