İdare bünyesinde yapılan incelemede vakıf, dernek ve teşvik belgeli turistik tesislere su tarifesinde indirim öngörüldüğü, tahakkuk ve tahsilatın indirimli su tarifesi üzerinden yapıldığı tespit edilmiştir.

Mevzuatımızda belediyelere su tarifelerini belirlemede serbestlik tanınmış olsa da mükellef grupları arasından kimlere indirim tanınacağı kanunlarla düzenlenmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin s bendinin altıncı fıkrasında belediyeler ve bağlı idarelerin meclis kararıyla mabetlere, eğitim kurumlarına, yurtlara, okul pansiyonlarına ve hastanelere indirimli bedelle ya da ücretsiz olarak içme ve kullanma suyu verebilecekleri düzenlenmiştir.

Mal ve/veya hizmet üreten kamu idarelerinin ücret tarifesinin belirtilmesi amacıyla çıkarılan 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin son fıkrasında da;

“…

(Ek fıkra: 12/7/2013-6495/88 md.) 1005 sayılı Kanun ve 3292 sayılı Kanun kapsamında vatani hizmet tertibinden aylık bağlananlar ile 5434 sayılı Kanunun 56 ncı, mülga 45 inci ve 64 üncü maddelerine veya 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesine göre harp veya vazife malullüğü aylığı bağlananların ya da 2330 sayılı Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlananların veya harp veya vazife malulü sayılanlardan sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam eden kamu görevlileri ile harp veya vazife malullüğü aylığı almakta iken 5510 sayılı Kanunun

4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamaları nedeniyle ödenmekte olan aylıkları kesilenlerin, bu fıkrada sayılan kanunlar veya maddeler gereğince dul ve yetim aylığı bağlananların ikametgâhlarında kullandıkları elektrik enerjisi ücreti %40’tan; belediyelerce tahakkuk ettirilecek su ücreti ise %50’den az indirim içermemek üzere belirlenecek tarife üzerinden alınır.” Denilmektedir.

Bu iki kanun dışında özel kanunlarla da bazı düzenlemeler getirilmiş olup örneğin derneklere ilişkin düzenlemeler içeren 5072 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ( g ) bendinde, Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflara ödenek, yardım veya herhangi bir kaynak aktarılamayacağı ifade edilmiştir.

Son olarak 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nda da su bedeline ilişkin bir düzenlemeye yer verilmiş olup Kanunun 16 ncı maddesinde, Turizm belgeli yatırım ve işletmelerin elektrik, gaz ve su ücretlerinin, o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden ödeyecekleri hüküm altına alınmıştır.

Kurum tarafından hazırlanacak tarife yönetmelikleri ve uygulanacak tarife kararlarında, sadece Kanunlarda belirtilen muafiyet veya indirim hükümlerinin uygulanabilmesi mümkündür. Mesela şehit aileleri, gaziler ve engelliler için indirimli tarife uygulanması mevzuata aykırı değildir. Zira mezkûr kişiler hakkında gerek 4736 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde gerekse de 2002/3654 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında genel muafiyet hükmü tanınmış ve bu kişilere her türlü işlemde indirimli ve ücretsiz tarife uygulanabilmesinin önü açılmıştır. Aynı şekilde mabetlere ücretsiz su verilmesi de mevzuata aykırı değildir. Zira 5393 sayılı Kanun’un 15 inci maddesinde 2012 yılında yapılan değişiklikle mabetlere indirimli veya ücretsiz içme ve kullanma suyu verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Ancak haklarında kanunlarda herhangi bir muafiyet hükmü bulunmayan dernek, vakıf ve şirketlerin indirimli tarifeden yararlanması mümkün olmadığı gibi diğer kamu kurumları, kamu yararına çalışan dernek veya vergi muafiyeti tanınmış vakıfların da indirimli bir tarifeden yararlanması mümkün değildir. Aynı şekilde haklarında muafiyet hükmü bulunmayan kurum, kuruluş, vakıf ve cemiyetlerin bağlantı, proje inceleme ve onay gibi hizmetlerden ücretsiz ya da indirimli olarak faydalanması da mevzuata aykırıdır. Ancak aşağıda yer alan tabloda da görüldüğü üzere turizm teşvik belgeli oteller için meskenlerin dahi altında fiyat belirlenmiştir. Keza dernek ve vakıflara indirimli tarife üzerinden su verildiği görülmektedir.

Tablo 13: Abone Gurupları Su Tarifesi

Sonuç olarak gerek yukarıda sayılan kanunlar gerekse bu kanunların verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları ile muafiyet tanınan kurumlar haricinde hiçbir kurum, şirket, dernek, vakıf veya spor kulübüne kamu kurumları tarafından üretilen hizmetlerden ücretsiz veya indirimli faydalanma hakkı verilemeyeceği gibi buna sebebiyet verebilecek tarifeler belirlenmesi de mümkün değildir. Kamu kurumları dahi kendileri hakkında muafiyet hükmü olmaksızın diğer kamu kurumlarınca üretilen mal ve hizmetlerden indirimli veya ücretsiz yararlanamazken dernek ve vakıflar ile bunlar tarafından açılan yurt ve kursların, belediye şirketlerinin, amatör spor kulüplerinin, özel eğitim kurumlarının bu haktan faydalandırılması mümkün değildir. Kanun’da ancak Bakanlar Kurulu Kararı ile olabileceği belirtilen bir hususta, belediye meclisi kararı ile aksi yönde bir düzenlenme de mümkün değildir.

Bu nedenle mevzuatta herhangi bir muafiyet hükmü olmadan yukarıda bahsedilen yerlerin belediye tarafından sağlanan su ve diğer hizmetlerden indirimli veya ücretsiz yararlandırılmasının mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "2019 yılı gelir tarifesinde, abonelerden alınacak su bedellerini yeniden belirlenmiştir. Belirlenen tarifeye göre, kredi ve yurtlar kurumuna bağlı yurtlar, dernek ve vakıflar ile bunlara bağlı yurtlar, ticarethanelere uygulanan su tarifesinin içerisine dahil edilmiştir. Turizm Teşvik belgeli oteller ise 2634 sayılı Turizm teşvik Kanunu çerçevesinde meskenlere uygulanan su tarifesi üzerinden ücretlendirilmektedir. Şehit aileleri, gaziler ve engelliler için indirimli tarife uygulanmaya devam edilmektedir." denilmektedir.

Sonuç olarak Su tarifelerinin mevzuata uygun hale getirildiği, konunun sonraki denetim dönemlerinde de izlenmeye devam edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.