Eyüpsultan Belediyesinin mülkiyetinde bulunan taşınmazların cins tashihi ve değerleme çalışmaları tamamlanmadığından, mali tabloların söz konusu varlıklara ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 3’üncü maddesinde, kamu kaynağı olarak sayılan taşınmazların, mali saydamlığı ve hesap verebilirliği sağlayacak şekilde kayıtlara alınması gerekmektedir. Bu itibarla, taşınmazların fiili envanterinin yapılması ve mevzuata uygun olarak belirlenen değerler üzerinden mali tablolara alınması önem arz etmektedir.

Kamu idarelerince yapılacak envanter çalışmaları, 02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te düzenlenen kayıt işlemleri çerçevesinde yürütülmektedir.

Anılan Yönetmelik’in 5’inci maddesinde; taşınmazların, maliyet bedeli veya rayiç değer üzerinden kayıtlara alınması gerektiği ifade edilmiştir. Benzer bir düzenlemeye taşınmazların muhasebeleştirilmesine ilişkin çerçevenin çizildiği Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 26’ncı maddesinde de yer verilmiştir. Ancak Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in geçici 1’inci maddesi ile kamu idarelerine, değer tespitlerini sonuçlandırıp taşınmazlarını gerçek değeri üzerinden raporlamaları için 31.12.2017 tarihine kadar süre tanınmıştır.

Envanteri tamamlanan ve gerçek değeri tespit edilen taşınmazlar, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 188-193’üncü maddeleri arasında yer alan düzenlemeler uyarınca varlığın cinsine göre 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 252 Binalar Hesabına kaydedilerek raporlanacaktır.

Yapılan incelemelerde; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan bilgiler ile

Belediye kayıtlarında yer alan taşınmaz sayısının yaklaşık olarak birbiriyle tutarlı olduğu görülmüştür. Ancak taşınmazların mevcut kullanım şeklinde meydana gelen değişikliklerin dikkate alınmadığı, mezkûr Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde öngörülen cins tashihi işlemlerinin yapılmadığı, envanter ve muhasebe kayıtlarında mevzuatta öngörülenin aksine fiili durumun yerine tapuda kayıtlı durumun esas alındığı görülmüştür.

Ayrıca Belediye tarafından envanterinde bulunan taşınmazların gerçek değerinin tespitine ilişkin çalışmaların yapılmadığı dolayısıyla söz konusu varlıkların, mevzuatta öngörüldüğü üzere gerçek değeri ile raporlanmadığı anlaşılmıştır. Denetimlerde her bir taşınmazın muhasebede kayıtlı değerine ilişkin bilgi alınamadığı gibi tablolarda raporlanan tutarın kaynağına ilişkin bilgi de temin edilememiştir.

Sonuç olarak, mali tabloların Belediyenin taşınmazlarına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmasını teminen cins tashihi ve değerleme çalışmalarının en kısa sürede tamamlanması, bu çalışmalar nihayete erdirilene kadar da muhasebe kayıtlarının fiili durum esas alınarak yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; özetle, Belediye mülkiyetindeki taşınmazların Kıymet Takdir Komisyonunca değer tespitlerinin yapılması için çalışmalara başlandığı ancak ilçede gecekondulaşmanın yoğun olması sebebiyle taşınmaz envanterinin değişkenlik arz ettiği, söz konusu taşınmazların önemli bir kısmının 4706 ve 2981 sayılı Yasalara göre tapu işlemi yapılacak olan parseller olduğu ve bu nedenle bu taşınmazlarda cins değişikliği ve değerleme işlemlerinin yapılamadığı, 775 sayılı Kanun ile mülkiyeti Belediyeye geçen taşınmazlarla ilgili olarak ise plan çalışmalarının devam ettiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, Belediye mülkiyetindeki taşınmazların değer tespiti çalışmalarına başlandığı ancak Belediyenin envanterinde farklı mevzuat hükümlerine istinaden tasarruf yetkisi kısıtlanan çok sayıda taşınmaz olduğundan bahisle cins değişikliği ve değerleme işlemlerinin tam olarak yapılamadığı ifade edilmiştir. Bulguda ifade edildiği üzere Belediyenin envanterinde bulunan taşınmaz sayısının Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan verilerle uyumlu olduğu tarafımızca da teyit edildiğinden tasarruf yetkisi kısıtlanmakla beraber hâlihazırda Belediyenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların envanterine ilişkin herhangi bir eleştiri getirilmemiştir. Ayrıca Belediyenin mülkiyetinde bulunan 1067 taşınmazdan tasarrufu kısıtlayıcı mevzuat hükümlerine tabi yalnızca 257 taşınmaz olduğu göz önünde bulundurulduğunda bunların değerleme ve cins tashihi çalışmalarını sekteye uğratacak nitelikte olmadığı düşünülmektedir. Kaldı ki bahse konu

taşınmazların cins tashihi ve değerleme çalışmalarının malik idare tarafından yapılmayacağını düzenleyen herhangi bir istisna hükmü de bulunmamaktadır. Bu itibarla, söz konusu eksiklikler nedeniyle Bilançonun taşınmaz varlıklara ilişkin tam ve doğru bilgi sunmadığı yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.