Kartal Belediyesince yüksek öğrenim öğrencilerine yapılan nakdi sosyal yardımların 2013/64 sayılı Meclis kararıyla kabul edilen Muhtaç Kimselere Sosyal Yardım Yönetmeliği’nde belirlenen dar gelirli olma kriterine aykırı kriter belirlenmesi suretiyle gerçekleştirildiği, ayrıca belirlenen bu kriterin gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair başvuruda bulunanların beyanı yeterli görülerek başka bir dış teyidin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Sosyal Yardımlardan Yararlanma Hakkı” başlıklı 6’ncı maddesinde Belediye sınırları içinde ikamet edip kamuya ait ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğrenim vb. eğitim kurumlarında ve özel üniversitelerde burslu olarak eğitimini sürdürmekte olan yardıma muhtaç, dar gelirli, yetim ve şehit yakını öğrencilerin Belediye tarafından yapılacak sosyal yardımlardan yararlanabileceği belirtilmiştir.

Söz konusu Yönetmelik maddesinde belirtilen dar gelirli olma kavramının aynı Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; aylık gelirleri geçim seviyesinin altında olan kişileri kapsadığı düzenlenmiştir.

Geçim seviyesinin ne olduğu ise yine 4’üncü maddede;

“…

e) Geçim Seviyesi: Yardım yapılacak kişilerin hane halkı gelir seviyesi, dört (4) kişilik aileye kadar asgari ücret, ailedeki fert sayısı dört ve üstü olanlarda hanedeki kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar için belirlenen ücreti,

…” şeklinde tanımlanmıştır.

Mezkur Yönetmelik’in “Başvuruda İstenecek Belgeler” başlıklı 8’inci maddesinde;

“…

d) Müdürlükçe lüzum duyulan sağlık kurulu raporu, gelir durumu, boşanma kararı, öğrenci belgesi, ihtiyacı ispat ve benzeri muhtaç durumda olduğunu gösterir bilgi ve belgeler.

…” denilmektedir.

Bahsedilen Yönetmelik doğrultusunda, yükseköğrenim öğrencisi olup sosyal yardımlardan yararlanma hakkına sahip olan kişilerin bu yardımlardan yararlandırılmasına ilişkin değerlendirme, “Başvuruların Değerlendirilmesi” başlıklı 10’uncu maddede yer aldığı üzere “Değerlendirme Kurulu” tarafından yapılmaktadır. Bu kurulun görev ve yetkileri arasında sosyal yardım talebinde bulunan kişilerden yardım çeşitlerine göre istenecek sosyal inceleme bilgi ve belgelerini belirlemek yer almaktadır.

Yukarıda sayılan Yönetmelik hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; bir yüksek öğrenim öğrencisinin Kartal Belediyesince verilen eğitim yardımından faydalanabilmesi için yardıma muhtaç, dar gelirli, yetim veya şehit yakını olması gerekmektedir. Başvuruda bulunan kişilerden “dar gelirli” olmaları yönünden yardım almaya hak kazananların ise Yönetmelik’te belirlenen “geçim seviyesinin” altında gelire sahip olmaları gerekmektedir. Oysaki yapılan incelemede, söz konusu kişiler için kriter olarak ikamet edilen adresteki hane halkı toplam gelirinin, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre belirlenen 2018 yılı yoksulluk sınırının altında olunmasının esas alındığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan belirlenen bu kriterin başvuruda bulunan kişi tarafından sağlanıp sağlanmadığı ise yalnızca kişinin taahhüdü yoluyla teyit edilmekte olup Yönetmelik hükümleri uyarınca istenilmesi gerektiği halde başvuruda bulunan kişilerin gelir durumunu gösteren bir belge talep edilmemektedir.

Sonuç olarak, Belediye tarafından üniversite eğitim yardımlarının yapılmasında kendi iç mevzuatında yer alan Yönetmelik hükümlerinin tam olarak işletilmemesi ve yardımların yapılmasında teyit mekanizması oluşturacak belgelerin kişilerden talep edilmemesi, hak sahibi olmadığı halde yardım yapılan kişilerin oluşmasına mahal verecek riskler barındırmaktadır. Bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda Belediye’nin yaptığı sosyal yardımlar açısından etkin bir iç kontrol sisteminin mevcut olmadığı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; özetle; Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü olarak Belediye

sınırları içerisinde ikamet edip kamuya ait ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğretim okullarında okuyan öğrencilere bundan sonra yapılacak eğitim yardımları veya diğer yardımlarda 2013/64 sayılı Meclis Kararı’yla yürürlüğe konulan Muhtaç Kimselere Sosyal Yardım Yönetmeliği hükümlerine göre işlem yapılacağı ve bulguda belirtilen hususlara uygun hareket edileceği ifade edilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında bulgu konusu tespitlere iştirak edilmiş olup bundan sonraki uygulamalarda bu doğrultuda hareket edileceği ifade edilmektedir. Tespit edilen hususların devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.